Του Κώστα Αλατζά
Την πρώτη δια ζώσης επαφή με τη νέα τουρκική ηγεσία των υπουργείων Εξωτερικών και Άμυνας αναμένεται να έχουν στα μέσα Ιουνίου οι υπηρεσιακοί υπουργοί της ελληνικής κυβέρνησης.
Οι κύριοι Βασίλης Κασκαρέλης και Αλκιβιάδης Στεφανής θα συμμετέχουν με τους Τούρκους ομολόγους τους, Χακάν Φιντάν και Γιασάρ Γκιουλέρ, στις εργασίες της συνόδου του ΝΑΤΟ που θα πραγματοποιηθεί στις Βρυξέλλες, 15 και 16 Ιουνίου.
Σήμερα ο υπουργός Άμυνας, Αλκιβιάδης Στεφανής, επικοινώνησε τηλεφωνικά με τον Τούρκο ομόλογο του προκειμένου να τον συγχαρεί για την ανάληψη των νέων καθηκόντων του. Νωρίτερα, ο κ. Στεφανής είχε αποστείλει συγχαρητήρια επιστολή στον πρώην αρχηγό των τουρκικών ενόπλων δυνάμεων.
Η τηλεφωνική επικοινωνία Αλκιβιάδη Στεφανή και Γιασάρ Γκιουλέρ διήρκησε περισσότερο από 15 λεπτά και το κλίμα ήταν ιδιαίτερα θερμό, όπως επισημαίνουν πηγές του υπουργείου Άμυνας στο OnAlert. Στη συνομιλία τους οι δύο υπουργοί εξέφρασαν την επιθυμία να διατηρηθεί και το επόμενο διάστημα το καλό κλίμα που επικρατεί στις ελληνοτουρκικές σχέσεις μετά τους καταστροφικούς σεισμούς. Σύμφωνα με τις ίδιες
πληροφορίες οι κύριοι Στεφανής και Γκιουλέρ ανανέωσαν το ραντεβού τους για τις 15 και 16 του μηνός, οπότε αμφότεροι θα παρευρεθούν στη σύνοδο των υπουργών Άμυνας του ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες.
Στάση αναμονής
Η Αθήνα διατηρεί στάση αναμονής έναντι της Άγκυρας μετά την επανεκλογή Ερντογάν και τη σύσταση του νέου υπουργικού συμβουλίου της τουρκικής κυβέρνησης. Όπως σημειώνουν διπλωματικές και στρατιωτικές πηγές, είναι θετικό το γεγονός ότι δεν υπάρχει πλέον ένταση ανάμεσα στις δυο πλευρές, ωστόσο εξαρτάται από την Τουρκία αν όντως ενδιαφέρεται ειλικρινά για την επίλυση των ελληνοτουρκικών διαφορών στη βάση του διεθνούς δικαίου και χωρίς αναθεωρητικές τάσεις.
«Δεν αρκούν μόνο οι δηλώσεις καλών προθέσεων», επισημαίνουν χαρακτηριστικά και θεωρούν ότι χρειάζεται χρόνος για να αποκρυσταλλωθούν οι τουρκικές θέσεις.
Υπενθυμίζεται ότι πριν από μία εβδομάδα οι τουρκικές αρχές με NOTAM που εξέδωσαν, δέσμευσαν στο κεντρικό Αιγαίο, περιοχή εντός ελληνικής ευθύνης, μεταξύ Χίου και Σκύρου, για αεροπορικές ασκήσεις από τις 5 έως τις 26 Ιουνίου. Σε χρονικό διάστημα δηλαδή κατά το οποίο προβλέπεται από το μνημόνιο Παπούλια- Γιλμάζ μορατόριουμ στις ασκήσεις στο Αιγαίο. Μέχρι στιγμής πάντως, όπως αναφέρουν πηγές του ΓΕΑ, οι τουρκικές δυνάμεις δεν έχουν υλοποιήσει τις αναγγελθείσες στρατιωτικές δραστηριότητες.
Η νέα τουρκική εξωτερική πολιτική
Την ίδια ώρα, αναλυτές διεθνών σχέσεων και διεθνούς πολιτικής εκτιμούν στο OnAlert, ότι σε αυτή τη φάση προτεραιότητα της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής δεν είναι τα ελληνοτουρκικά, αλλά τα ανοιχτά ζητήματα που έχει η Άγκυρα με τις Ηνωμένες Πολιτείες, το ΝΑΤΟ και την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Τα ελληνοτουρκικά αποτελούν τμήμα των ευρύτερων διευθετήσεων που επιθυμεί να προωθήσει η Τουρκία με τη Δύση. Η Τουρκία προσανατολισμένη στην πολιτική της στρατηγικής αυτονομίας και ακολουθώντας τακτική συναλλακτικού χαρακτήρα έχει ψηλά στην ατζέντας της τη διαπραγμάτευση της ένταξης της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ, τον ρόλο της στη νοτιανατολική Μεσόγειο, το ζήτημα της αναβάθμισης των τουρκικών F-16 και φυσικά το προσφυγικό – μεταναστευτικό ζήτημα.
Ο νέος υπουργός Εξωτερικών θεωρείται ιδανικό πρόσωπο για την προώθηση των τουρκικών επιδιώξεων καθώς πέραν της στενής συνεργασίας που είχε το προηγούμενο διάστημα με τον Ερντογάν, ο Χακάν Φιντάν, ως επικεφαλής των τουρκικών μυστικών υπηρεσιών πρωταγωνίστησε για λογαριασμό της Άγκυρας σε διάφορες κρίσεις των τελευταίων ετών στη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική.
Τουρκική στροφή στην οικονομία και α λα καρτ προσέγγιση με τη Δύση
Οι ίδιοι αναλυτές θεωρούν ότι η νέα τουρκική ηγεσία θα επιχειρήσει το επόμενο διάστημα μία α λά κάρτ προσέγγιση με τη Δύση, ξεκινώντας από το πεδίο της οικονομίας το οποίο συνιστά το μεγαλύτερο πρόβλημα για την Τουρκία.
Η τοποθέτηση του Μεχμέτ Σιμσέκ, στη θέση του υπουργού Οικονομικών και η διαφαινόμενη τοποθέτηση της Χαφιζέ Γκαγιέ Ερκάν ως επικεφαλής της τουρκικής κεντρικής τράπεζας υποδηλώνουν μία αλλαγή στάσης στην άσκηση της οικονομικής πολιτικής. Τόσο ο Μεχμέτ Σιμσέκ όσο και η Χαφιζέ Γκαγιέ Ερκάν αποτελούν πρόσωπα που εμπνέουν εμπιστοσύνη στις διεθνείς αγορές και η τοποθέτησή τους στα νευραλγικά πόστα μπορεί να προσελκύσει δυτικές επενδύσεις.
Ο Ταγίπ Ερντογάν πάντως, σύμφωνα με τις ίδιες εκτιμήσεις, θα εξακολουθεί να έχει τον πρώτο λόγο στην τουρκική εξωτερική πολιτική παρότι η τοποθέτηση του Φιντάν δείχνει να αναβαθμίζει τον ρόλο του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών.