Του Κώστα Αλατζά
Την τελευταία εβδομάδα η ηγεσία του υπουργείου Εθνικής Άμυνας σπεύδει να επικοινωνήσει την ολοκλήρωση της ναυπήγησης των δύο πυραυλακάτων Super Vita του Πολεμικού Ναυτικού (ΠΝ), παρότι τα πλοία δεν έχουν ενταχθεί στις τάξεις του πολεμικού μας στόλου, αν και έπρεπε να είχαν παραδοθεί από τα ναυπηγεία Ελευσίνας πριν από πέντε χρόνια, ενώ ταυτόχρονα φαίνεται να έχουν στοιχίσει ακριβότερα κατά 30% σε σχέση με το αρχικό κόστος κατασκευής τους.
Όπως έγινε γνωστό, ο υπουργός Εθνικής Άμυνας, Νίκος Παναγιωτόπουλος θα παραστεί το μεσημέρι στα Ναυπηγεία Ελευσίνας στην τελετή καθέλκυσης της πυραυλακάτου (ΤΠΚ Νο 7). Πριν από λίγες ημέρες, στις 28 Ιουλίου, ο κ. Παναγιωτόπουλος, παρουσία της ηγεσίας των ενόπλων δυνάμεων, είχε παρευρεθεί επίσης στη τελετή ονοματοδοσίας της πυραυλακάτου (ΤΠΚ Νο 6), «Καραθανάσης».
Η ηγεσία του υπουργείου Εθνικής Άμυνας διοργανώνει επίσημες εκδηλώσεις σε χρονικά ορόσημα της διαδικασίας ναυπήγησης των πυραυλακάτων παρότι τα δύο πολεμικά πλοία δεν έχουν παραληφθεί επισήμως από το ΠΝ. Η ΤΠΚ «Καραθανάσης», σύμφωνα με τα λεγόμενα του ιδίου του υπουργού στη Βουλή, βρίσκεται στο 98% της κατασκευής της ενώ η ΤΠΚ Νο 7 μόλις στο 60-70% του έργου ολοκλήρωσης της. Μάλιστα, όπως εκτιμούν επιτελείς του ΠΝ, για την πρώτη πυραυλάκατο χρειάζονται περίπου 6 μήνες για να ολοκληρωθεί η επιχειρησιακή ένταξή στο Πολεμικό Ναυτικό ενώ για τη δεύτερη απαιτείται αρκετά μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.
Εντούτοις, η ηγεσία του υπουργείου Άμυνας επιλέγει αυτή τη χρονική στιγμή να ρίξει τα φώτα της δημοσιότητας στις πυραυλακάτους. Προφανώς, το πράττει λόγω της έντασης στα ελληνοτουρκικά αλλά και ενδεχομένως λόγω της πρόσφατης επένδυσης της ONEX στα ναυπηγεία Ελευσίνας που χαρακτηρίζεται από την ηγεσία του υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων ως σημαντική εξέλιξη για την ανασυγκρότηση της εγχώριας ναυπηγικής βιομηχανίας.
Σε κάθε περίπτωση το γεγονός ότι ολοκληρώνεται ένα πρόγραμμα που είχε ξεκινήσει το 2008 και το ΠΝ θα ενισχυθεί με άλλα δύο σύγχρονα πλοία είναι θετικό. Εκείνο όμως που δεν πρέπει να παραβλέπεται είναι η πορεία υλοποίησης του προγράμματος , η διαχείρισή του και το κόστος για τα δημόσια ταμεία.
Υπέρβαση 88 εκατομμυρίων ευρώ
Σύμφωνα με τα όσα αναφέρονται στις τροπολογίες που ψηφίστηκαν από τη Βουλή, τον περασμένο Οκτώβριο και Μάιο, από το 2016 μέχρι σήμερα το ελληνικό δημόσιο φαίνεται να έχει δαπανήσει 88 εκατομμύρια ευρώ προκειμένου να ολοκληρώσουν τα Ναυπηγεία Ελευσίνας το πρόγραμμα ναυπήγησης των δύο ΤΠΚ που άρχισε το 2008 και έπρεπε να είχε ολοκληρωθεί πριν το 2015.
Το κόστος της αρχικής σύμβασης που είχαν υπογράψει τα Ναυπηγεία Ελευσίνας με το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας, τον Οκτώβριο του 2008, ήταν 299 εκατομμύρια ευρώ, δηλαδή περίπου 150 εκατομμύρια ευρώ η κάθε πυραυλάκατος. Σήμερα, έπειτα από αλλεπάλληλες καθυστερήσεις στην πορεία των εργασιών ναυπήγησης και μετά την υπογραφή τριμερούς συμφωνίας μεταξύ του ΠΝ, της εταιρίας «Ναυπηγικές και Βιομηχανικές Επιχειρήσεις Ελευσίνας ΑΕ (ΝΒΕΕ ΑΕ)» και των εργαζομένων της, το 2016, φαίνεται ότι το κόστος για την κατασκευή της κάθε πυραυλακάτου αυξήθηκε κατά περίπου 30%.
Αξίζει να σημειωθεί ότι στις τροπολογίες δεν διευκρινίζεται πόσα από τα 88,02 εκατομμύρια ευρώ, που προκύπτουν αθροιστικά όπως φαίνεται παρακάτω, είναι επιπλέον χρήματα πέραν του αρχικού προϋπολογισμού. Ωστόσο, εκτιμάται ότι είναι τα περισσότερα καθώς μέχρι το 2015 είχε αποπληρωθεί το μεγαλύτερο μέρος του προγράμματος. Το κόστος της ναυπήγησης των δύο ΤΠΚ του Πολεμικού Ναυτικού, οι ρήτρες για τις καθυστερήσεις αποτελούν ένα από τα βασικά ζητήματα για τον αμερικανικών συμφερόντων όμιλο, ONEX Shipyard, που απέκτησε πρόσφατα το πλειοψηφικό πακέτο των μετοχών των Ναυπηγείων Ελευσίνας.
Αλλεπάλληλες παρατάσεις και κρατικές χρηματοδοτήσεις
Στην τροπολογία, που κατατέθηκε στο νόμο του υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων, «Επενδύω στην Ελλάδα και άλλες διατάξεις» και ψηφίστηκε τον περασμένο Οκτώβριο από τη Βουλή, αναφέρονται οι επιπλέον χρηματοδοτήσεις που συνόδευσαν την τροποποίηση του άρθρου 32 του Ν.4361/2016, με τον οποίο επικυρώθηκε η τριμερής συμφωνία που έγινε στο όνομα της διάσωσης του παραπαίοντος προγράμματος και των θέσεων εργασίας των ναυπηγείων.
- Με το άρθρο 32 του Ν.4361/2016, τον Φεβρουάριο του 2016, δόθηκε παράταση 29 μηνών για την κατασκευή των πυραυλακάτων και «επιπλέον ενίσχυση ύψους 40 εκατομμύρια ευρώ».
- Στις 30 Ιουνίου 2018 έληξε η παράταση και με το άρθρο 62 του Ν.4257, που ψηφίστηκε από τη Βουλή, δόθηκε παράταση ενός έτους και «διατέθηκε επιπλέον ποσό 31,07 εκατομμυρίων ευρώ από πιστώσεις του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (Εθνικό Σκέλος) του υπουργείου Εθνικής Άμυνας για την ομαλή εξέλιξη της ναυπήγησης των ΤΠΚ»
- Με το άρθρο 23 του Ν.4618/2019 δόθηκε εκ νέου παράταση ενός έτους, μέχρι τις 30 Σεπτεμβρίου 2019, και «διατέθηκε επιπλέον ποσό 5,925 εκατομμύρια ευρώ από πιστώσεις του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (Εθνικό Σκέλος) του υπουργείου Εθνικής Άμυνας για την ομαλή εξέλιξη της ναυπήγησης των ΤΠΚ»
- Τον Οκτώβριο του 2019 δόθηκε με τροπολογία νέα εξάμηνη παράταση και επιπλέον 7,65 εκατομμύρια ευρώ για τις ανάγκες του προγράμματος μέχρι τον Μάρτιο του 2020.
Τον περασμένο Μάιο, με νέα τροπολογία σε νόμο του υπουργείου Τουρισμού, η κυβέρνηση έδωσε νέα παράταση «για την ομαλή εξέλιξη της ναυπήγησης των ΤΠΚ» και διέθεσε επιπλέον 3,375 εκατομμύρια ευρώ. Με δεδομένο ότι απαιτείται χρόνος για την ολοκλήρωση του προγράμματος παραμένει άγνωστο αν θα δοθεί νέα παράταση και επιπλέον πιστώσεις.
