*Του Κώστα Σαρικά
Ήταν μια «επιχείρηση» η οποία χωρίς αμφιβολία κατέδειξε την οξυδέρκεια, την υψηλή επαγγελματική κατάρτιση αλλά και την τόλμη των Στελεχών της νεοσύστατης Διοίκησης Κατασκευών και Αντιμετώπισης Φυσικών Καταστροφών (ΔΚΑΦΚ).
Η ανέλκυση μιας από τις παλαιότερες γέφυρες τύπου Bailey που κατασκεύασε ο Στρατός Ξηράς αποτελούσε ειλημμένη απόφαση, καθώς η γέφυρα στο Πρόχωμα Αξιού κοντά στο φράγμα της Έλλης είχε σταματήσει να χρησιμοποιείται από το 2000, όταν κατασκευάστηκε μια σύγχρονη νοτιότερα. Η γέφυρα μήκους 201,30 μέτρων με μικτό πλάτος 6 μέτρα και βάρος 383 τόνων, η οποία εδραζόταν σε 7 πυλώνες και σε 2 ακρόβαθρα από οπλισμένο σκυρόδεμα, είχε κατασκευαστεί το 1959 προκειμένου να συνδέσει το Πρόχωμα με τα Κουφάλια.
Οι 7 τσιμεντένιοι πυλώνες – υπόβαθρα είχαν ήδη υποστεί σημαντικές φθορές λόγω υποσκαφής των θεμελίων τους, με άμεσο κίνδυνο κατάρρευσης της γέφυρας μέσα στο νερό.
Τα Στελέχη του Μηχανικού με επικεφαλής τον Αντιστράτηγο Διοικητή της ΔΚΑΦΚ, Μιχάλη Κλούβα, πέρασαν από «ακτινογραφία» την ετοιμόρροπη γέφυρα και κατάρτισαν ένα πρωτοποριακό και τολμηρό σχέδιο ανέλκυσης της γέφυρας, με τη χρήση μέσων και προσωπικού από Μονάδες του Μηχανικού, χωρίς το παραμικρό επιπλέον κόστος.
Το σχέδιο δεν περιλαμβάνεται στον κανονισμό του Μηχανικού, με τα Στελέχη της ΔΚΑΦΚ να αναλαμβάνουν την υλοποίηση του. Μια «επιχείρηση» υψηλής δυσκολίας, η οποία εκτελέστηκε βήμα – βήμα και ολοκληρώθηκε μέσα σε μια εβδομάδα.
Τα στάδια της επιχείρησης
Το πρώτο στάδιο περιλάμβανε την αφαίρεση της ανωδομής της γέγυρας, προκειμένου να μειωθεί το βάρος και να διευκολυνθεί η ανέλκυση της. Μεγάλα σιδερένια τμήματα αποσυναρμολογήθηκαν και μεταφέρθηκαν στις όχθες στης γέφυρας με τη βοήθεια μεγάλων γερανών, τόσο από την ξηρά όσο και αυτοσχέδιου πλωτού γερανού, ο οποίος είχε τοποθετηθεί σε σχεδίες γεφυροσκεπής RIBBON.
Ακολούθησε η κατασκευή πλωτών μεσόβαθρων από το ίδιο υλικό κατασκευής των γεφυρών Bailey, τα οποία τοποθετήθηκαν πάνω στις σχεδίες RIBBON. Τα τέσσερα πλωτά μεσόβαθρα ποντίστηκαν σε σημεία γύρω από τη γέφυρα, ενώ κατασκευάστηκε και μια μεγάλη πλωτή σχεδία στην οποία τοποθετήθηκε γερανός. Οι σχεδίες μετακινήθηκαν με λέμβους σε σημεία κάτω και πλησίον της γέφυρας κοντά στα μεσόβαθρα.
Στη συνέχεια τα στεγανά τους γέμισαν με νερό με στόχο να βυθιστούν και να τοποθετηθούν ακριβώς κάτω από τη γέφυρα. Το νερό άδειασε από τα στεγανά με ειδικές αντλίες. Οι σχεδίες σηκώθηκαν και ανέλαβαν το βάρος του φορτίου της γέφυρας.
Έπειτα, μια μεγάλη μπουλντόζα βάρους 22 τόνων με ισχύ 240 HP ρυμούλκησε τη γέφυρα προς την όχθη. Τα πλωτά μεσόβαθρα κράτησαν το φορτίο. Η διαδικασία συνεχίστηκε και μέσα στο σκοτάδι. Υπήρχε πάντα διαθέσιμο εφεδρικό υπόβαθρο για λόγους ασφαλείας και συνδρομή σε περίπτωση ανάγκης. Τα πλωτά μεσόβαθρα αποσυναρμολογήθηκαν και όλο το υλικό μεταφέρθηκε σε χώρο φύλαξης Μονάδας του Μηχανικού.
Ο τρόπος εκτέλεσης ήταν πρωτοποριακός και εκτός κανονισμού του Μηχανικού. Πλήρης ασφάλεια. Κανένας τραυματισμός, πλήρης αξιοποίηση του υλικού χωρίς φθορές. Μια εβδομάδα διήρκησε όλη η επιχείρηση. Αφαιρέθηκαν και εξασφαλίστηκαν συνολικά 132 διαδοκίδες, 396 μηκίδες, 264 αντιανέμιοι σύνδεσμοι με συνολικό κόστος υλικού 150.000. Πολύτιμο υλικό έτοιμο για χρήση οπουδήποτε χρειαστεί.
Άλλωστε, όπως αποδείχθηκε και στις μεγάλες κακοκαιρίες των τελευταίων ετών και ειδικά έπειτα από το πέρασμα του «Ιανού» και του «Ντάνιελ», οι γέφυρες Bailey αποδείχθηκαν πολύτιμες. Με το πλέον χαρακτηριστικό παράδειγμα πέρυσι, όταν το Μηχανικό κατάφερε μόλις σε 30 ώρες να κατασκευάσει μια τέτοια γέφυρα στο Καλό Νερό Πηλίου και να αποκαταστήσει την οδική σύνδεση μιας μεγάλης περιοχής που είχε πληγεί.
Ενδεικτικό είναι ότι σε ολόκληρη τη χώρα υπάρχουν 126 στρατιωτικές γέφυρες Bailey, οι περισσότερες από τις οποίες αν και έχουν στηθεί εδώ και πολλές δεκαετίες – κάποιες ακόμα και έπειτα από τη λήξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου – εξακολουθούν να χρησιμοποιούνται και να δίνουν λύσεις. Τα τελευταία 25 χρόνια, μάλιστα, το μηχανικό έχει τοποθετήσει περισσότερες από 35 γέφυρες σε περιοχές της χώρας που έχουν χτυπηθεί από πλημμύρες, σεισμούς και κατολισθήσεις.
Το υλικό για την κατασκευή των Bailey δεν είναι απεριόριστο. Κατά συνέπεια, τα αποθέματα έχουν μειωθεί και το Μηχανικό πλέον αναζητά τρόπους να αποσυναρμολογήσει γέφυρες, οι οποίες πλέον δεν χρησιμοποιούνται, όπως στο Πρόχωμα Αξιού, προκειμένου να υπάρχει διαθεσιμότητα, ώστε ανά πάσα στιγμή να μπορούν να χρησιμοποιηθούν οπουδήποτε απαιτηθεί. Έτσι, τα τελευταία χρόνια έχουν αποσυναρμολογηθεί σχεδόν είκοσι γέφυρες, με τις εργασίες του Μηχανικού να συνεχίζονται κυρίως σε Ήπειρο και Κεντρική Μακεδονία.
Δείτε το εντυπωσιακό βίντεο time lapse:
