Ο Μπόρις Τζόνσον κέρδισε το στοίχημα: κατάφερε το κοινοβούλιο να συμφωνήσει στις πρόωρες βουλευτικές εκλογές, τις οποίες ζητούσε εδώ και πολλές εβδομάδες για να αρθεί το αδιέξοδο του Brexit, οι οποίες παράλληλα είναι αναγκαίες για να ανακτήσουν οι Συντηρητικοί την πλειοψηφία στη Βουλή των Κοινοτήτων, κάτι όμως που θεωρείται μια δύσκολη εξίσωση για τον πρωθυπουργό.
Σε περίπτωση που πετύχει ευρεία νίκη, ο Τζόνσον θα έχει τα χέρια ελεύθερα για να εγκριθεί η συμφωνία αποχώρησης στην οποία κατέληξε με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Όμως, σε αυτό το ιδιαίτερα ασταθές πολιτικό πλαίσιο, η αντιπολίτευση θα μπορούσε να ενωθεί για να εκτροχιάσει τη στρατηγική του, ή ακόμη και να αμφισβητήσει το Brexit.
Τα σενάρια και οι υπολογισμοί των εκλογών
Η δύσκολη και ατέρμονη διαδικασία εξόδου από την ΕΕ επισκιάζει όλα τα άλλα πολιτικά ζητήματα, τρεισήμισι χρόνια μετά τη νίκη της «Αποχώρησης», με ποσοστό 52%, στο δημοψήφισμα του Ιουνίου 2016. Ακριβώς για να αρθεί το αδιέξοδο αυτό προκηρύσσονται οι εκλογές που θα διεξαχθούν λίγες εβδομάδες πριν από την νέα ημερομηνία του Brexit (μετά από τρεις αναβολές), η οποία έχει πλέον οριστεί για τις 31 Ιανουαρίου.
Ενισχυμένος, αφού κατάφερε να επαναδιαπραγματευθεί τη συμφωνία αποχώρησης, ο Τζόνσον σκοπεύει να επικεντρώσει την προεκλογική εκστρατεία του στην υπόσχεση της «υλοποίησης του Brexit».
Το Εργατικό Κόμμα, το μεγαλύτερο της αντιπολίτευσης, θέλει σε περίπτωση νίκης του να πετύχει μια νέα συμφωνία με την ΕΕ και να την υποβάλει στην κρίση του βρετανικού λαού. Σε περίπτωση απόρριψης της συμφωνίας σε αυτό το υποθετικό δημοψήφισμα, τότε το «διαζύγιο» με τις Βρυξέλλες θα ακυρωνόταν.
Νέο δημοψήφισμα ζητά επίσης το αυτονομιστικό κόμμα της Σκωτίας SNP, ενώ οι Φιλελεύθεροι Δημοκράτες έχουν δηλώσει ξεκάθαρα ότι ζητούν απλώς την ακύρωση του Brexit.
Δημοψήφισμα για τον Μπόρις Τζόνσον
«Στις εκλογές αυτές υπάρχουν δύο επιλογές: ο Τζόνσον ή όχι ο Τζόνσον», συνόψισε ο Τζον Κέρτις, καθηγητής στο πανεπιστήμιο του Στραθκλάιντ. Σημείωσε όμως ότι «προς το παρόν η τάση είναι υπέρ του πρωθυπουργού».
Οι βουλευτικές συνιστούν την πρώτη εκλογική δοκιμασία για τον πρώην δήμαρχο του Λονδίνου αφότου διαδέχτηκε την Τερέζα Μέι στην πρωθυπουργία, στα τέλη Ιουλίου. Ο υπέρμαχος του Brexit αναμένεται ότι θα δεχτεί επιθέσεις επειδή δεν εκπλήρωσε την υπόσχεσή του να υλοποιήσει το Brexit με κάθε κόστος στις 31 Οκτωβρίου.
Κινδυνεύει όμως να χάσει ψήφους και από τους φιλοευρωπαίους Συντηρητικούς, στη νότια Αγγλία ή τη Σκωτία αλλά και από τους «σκληροπυρηνικούς» ευρωσκεπτικιστές που μπορεί να ψηφίσουν το νέο κόμμα Brexit του Νάιτζελ Φάρατζ.
Οι Εργατικοί στην άμυνα
Το Εργατικό Κόμμα εμφανιζόταν μέχρι τώρα απρόθυμο να δεχτεί τη διεξαγωγή εκλογών και η απόφασή του να υποχωρήσει τελικά επικρίθηκε από ορισμένους βουλευτές του που φοβούνται ότι θα υποστούν βαριά ήττα.
Με τις ακραίες αριστερές θέσεις του, ο ηγέτης του, ο Τζέρεμι Κόρμπιν, θεωρείται αμφιλεγόμενη προσωπικότητα ακόμη και στους κόλπους του κόμματός του. Οι Εργατικοί επικρίνονται επίσης επειδή δεν έχουν ξεκαθαρίσει μέχρι τώρα τι στάση τηρούν απέναντι στο Brexit.
Πάντως στις εκλογές του 2017 ο Κόρμπιν εξέπληξε καθώς συγκέντρωσε ποσοστό μεγαλύτερο από όσο προέβλεπαν οι επικριτές του, επικεντρώνοντας την προεκλογική εκστρατεία του στις ελλείψεις των δημόσιων υπηρεσιών και όχι στην αποχώρηση από την ΕΕ.
Ο Τζον Κέρτις θεωρεί ωστόσο θα χρειαστεί «ένα θαύμα» για να κερδίσουν τις εκλογές οι Εργατικοί. Μια ενδεχόμενη κυβέρνηση μειοψηφίας των Εργατικών θα εξαρτιόταν πλήρως από τη στήριξη του SNP και των Φιλελεύθερων Δημοκρατών, εξήγησε.
Το κλειδί κρατούν οι αναποφάσιστοι
Σύμφωνα με μια πρόσφατη μελέτη του Britain Election Study, οι προθέσεις των ψηφοφόρων αλλάζουν πλέον με ταχύ ρυθμό, γεγονός που επιτείνει την αβεβαιότητα. Από τις βουλευτικές εκλογές του 2015 μέχρι εκείνες του 2017, το ένα τρίτο των ψηφοφόρων άλλαξε προτίμηση και έριξε την ψήφο του αλλού.
Το ποσοστό των αναποφάσιστων είναι εξαιρετικά υψηλό και δεν έχει προηγούμενο στα μεταπολεμικά χρόνια, σχολίασε ο Μάθιου Γκούντγουιν, καθηγητής στο πανεπιστήμιο του Κεντ.
Πηγή: ΑΠΕ – ΜΠΕ / Φωτογραφία Reuters
