Δύο είναι τα βασικά ζητήματα που δίχασαν την έκτακτη σύνοδο κορυφής της ΕΕ στη Δανία, που πραγματοποιήθηκε σήμερα Τετάρτη 1η Οκτωβρίου 2025 στην Κοπεγχάγη, για την Ουκρανία και τη Ρωσία.
Το ένα είναι η πρόταση για την «κατάσχεση» των ρωσικών περιουσιακών στοιχείων και το δεύτερο το αντι-drone τείχος (drone wall) που προωθεί η Κομισιόν και τα κράτη της ανατολικής πτέρυγας.
Η άτυπη σύνοδος κορυφής της ΕΕ σήμερα κυριαρχήθηκε από παραβιάσεις του εναέριου χώρου σε αρκετές ευρωπαϊκές χώρες από τη Ρωσία. Την περασμένη εβδομάδα, η Δανία έκλεισε προσωρινά το αεροδρόμιο της Κοπεγχάγης μετά τον εντοπισμό drones άγνωστης προέλευσης. Πριν από τρεις εβδομάδες, μαχητικά αεροσκάφη του ΝΑΤΟ κατέρριψαν πολλά ρωσικά drones πάνω από την Πολωνία.
Οι αρχηγοί κυβερνήσεων των χωρών της Βαλτικής και των Σκανδιναβικών χωρών χρησιμοποίησαν το τελευταίο περιστατικό ως ευκαιρία να επαναλάβουν τις εκκλήσεις τους για ένα σύστημα άμυνας από drones, ένα «τείχος από drones», στην ανατολική πλευρά του ΝΑΤΟ.
Η συνεδρίασή τους για την άμυνα διήρκεσε δύο ώρες περισσότερο από το προγραμματισμένο, ωθώντας τους διοργανωτές να εξετάσουν το ενδεχόμενο παράτασης των συνομιλιών μέχρι αργά το βράδυ.
Το ζήτημα του πώς θα χρησιμοποιηθούν δισεκατομμύρια ευρώ από ρωσικά περιουσιακά στοιχεία που έχουν υποστεί κυρώσεις για την υποστήριξη της Ουκρανίας θα συνεχιστεί στην επόμενη σύνοδο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στις 23-24 Οκτωβρίου, έγραψε ο Πρόεδρος του Συμβουλίου Αντόνιο Κόστα σε μια ανάρτηση στο X.
«Σημαντικά κενά» στην άμυνα από drones
«Τα drones στην Κοπεγχάγη υπογραμμίζουν πόσο δύσκολη είναι η κατάσταση ασφαλείας», δήλωσε ο Φινλανδός πρωθυπουργός Petteri Orpo. Η Ευρώπη εμπλέκεται σε έναν «υβριδικό πόλεμο» με τη Ρωσία, επικαλούμενη ζητήματα που κυμαίνονται από επιθέσεις με μη επανδρωμένα αεροσκάφη και κυβερνοεπιθέσεις έως κομμένα καλώδια της Βαλτικής Θάλασσας και παράνομη μετανάστευση.
Δεν είναι ακόμη σαφές ποιος κρύβεται πίσω από τις πτήσεις των drones πάνω από τη Δανία. Ωστόσο, περισσότεροι από ένας αρχηγοί κυβέρνησης θεώρησαν το Κρεμλίνο υπεύθυνο. «Τα drones δεν πετούν πλέον απλώς πάνω από την Ουκρανία», δήλωσε η πρωθυπουργός της Λετονίας Έβικα Σιλίνα. «Ξαφνικά, φτάνουν ακόμη και στη Δανία».
Ο πρόεδρος της Λιθουανίας Γκιτάνας Ναουσέντα δήλωσε ότι υπάρχουν «σημαντικά κενά» στην ανίχνευση και την άμυνα των drones. Η αρχή της εναλλαγής του ΝΑΤΟ, σύμφωνα με την οποία οι πόροι μεταφέρονται στην ανατολική πλευρά σε σύντομο χρονικό διάστημα, δεν επαρκεί. Η ΕΕ πρέπει να επενδύσει περισσότερο.
Αναφερόμενος στο νέο σχέδιο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (σ.σ. Κομισιόν) για ένα «τείχος από μη επανδρωμένα αεροσκάφη», ο Ναουσέντα δήλωσε: «Τα έγγραφα δεν αποτελούν άμυνα. Χρειαζόμαστε δράσεις». Είναι καθήκον των Ανατολικοευρωπαίων «να πείσουν τους άλλους συναδέλφους ότι δεν πρόκειται μόνο για τα εθνικά μας σύνορα, αλλά και για τα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ».
Ο Γερμανός Καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς και ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν, ωστόσο, τόνισαν ότι δεν είναι ακόμη γνωστό ποιος κρύβεται πίσω από τις πτήσεις με drone πάνω από το δανικό έδαφος. «Δοκιμαζόμαστε», είπε ο Μακρόν. Αλλά πρέπει «να είμαστε προσεκτικοί και να αποφύγουμε την κλιμάκωση».
Ο Μερτς ευχαρίστησε την Γερμανική Πολεμική Αεροπορία και το Ναυτικό «που επέτρεψαν την ασφαλή διεξαγωγή αυτής της συνάντησης». Η Bundeswehr είχε αναπτύξει 40 στρατιώτες στην Κοπεγχάγη για να βοηθήσουν στην άμυνα από drone. Η γερμανική φρεγάτα «Αμβούργο» έπλευσε επίσης στα ανοικτά των ακτών.
Οι Νότιοι Ευρωπαίοι είναι επιφυλακτικοί για το «τείχος από drone»
Οι απόψεις εξακολουθούν να διίστανται σχετικά με την αναγκαιότητα ενός «τείχους από drone». Οι αρχηγοί κυβερνήσεων της Νότιας Ευρώπης, ειδικότερα, φοβούνται ότι τα περιορισμένα αμυντικά κονδύλια της ΕΕ θα μπορούσαν να ρέουν δυσανάλογα προς την Ανατολή.
Η Δανή οικοδέσποινα, Μέτε Φρέντερικσεν, απηύθυνε έκκληση στους παρόντες να αφήσουν πίσω τους την εθνική προοπτική. «Μια μέρα θα είναι η Πολωνία, την επόμενη η Δανία», είπε. Ο υβριδικός πόλεμος της Ρωσίας είναι μια «επίθεση σε όλη την Ευρώπη» και απαιτεί μια «ισχυρή απάντηση».
Πρόσθεσε ότι ένας υβριδικός πόλεμος χαρακτηρίζεται από την αδυναμία άμυνας έναντι όλων των επιθέσεων. Επομένως, οι Ευρωπαίοι «ποτέ» δεν θα μπορέσουν να αποτρέψουν πλήρως την είσοδο drones στον εναέριο χώρο οπουδήποτε.
Ευρεία υποστήριξη για τη χρήση των ρωσικών αποθεματικών
Ευρεία υποστήριξη προέκυψε για την πρόταση της Επιτροπής να χρησιμοποιηθούν παγωμένα κεφάλαια της ρωσικής κεντρικής τράπεζας για τη χρηματοδότηση της Ουκρανίας. Ο Γάλλος πρόεδρος Μακρόν δήλωσε ότι αυτό ήταν «πολύ καλό πράγμα».
Την περασμένη εβδομάδα, ο Μερτς είχε ήδη εγκαταλείψει τη γερμανική αντίσταση και υποστήριξε τη χρήση 140 δισ. ευρώ από τα 194 δισ. ευρώ παγωμένων ρωσικών κεφαλαίων που φυλάσσονται στο κεντρικό αποθετήριο τίτλων του Βελγίου Euroclear για την Ουκρανία.
Η Επιτροπή θέλει να χρησιμοποιήσει τα μετρητά ως εγγυήσεις για τη χορήγηση δανείων στο Κίεβο. Τα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία θα παραμείνουν παγωμένα μέχρι η Μόσχα να καταβάλει αποζημιώσεις στην Ουκρανία, οι οποίες θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για την αποπληρωμή των δανείων.
Αυτό αποσκοπεί στην εξασφάλιση της χρηματοδότησης της Ουκρανίας για τα επόμενα δύο χρόνια – ένα σαφές μήνυμα προς τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν ότι οι Ευρωπαίοι δεν θα διστάσουν στην υποστήριξή τους.
Για πρώτη φορά, η πρόταση θα μπορούσε να «τετραγωνίσει τον κύκλο», δήλωσε ανώτερος σύμβουλος των Ηλυσίων. Συγκεκριμένα: «να συνεχιστεί η υποστήριξη προς την Ουκρανία χωρίς ταυτόχρονα να καταφύγει στην κατάσχεση περιουσιακών στοιχείων».
Στις επερχόμενες συζητήσεις, η Γαλλία θέλει να διασφαλίσει ότι πληρούνται αρκετές προϋποθέσεις: Νομικά, δεν πρέπει να περιλαμβάνει κατάσχεση περιουσιακών στοιχείων. Επιπλέον, ο κίνδυνος θα πρέπει να κατανέμεται δίκαια μεταξύ των εταίρων – θέλουν να διασφαλίσουν «ότι τα δικά τους δημόσια οικονομικά δεν επιβαρύνονται, ανεξάρτητα από τις αντισταθμίσεις που αναμένονται από την Ουκρανία για αυτά τα δάνεια».
Πρέπει επίσης να είναι σαφές ότι τα κεφάλαια θα συνδεθούν με μεταρρυθμιστικά βήματα προς την ένταξη στην ΕΕ και θα ωφελήσουν πρωτίστως την ευρωπαϊκή αμυντική βιομηχανία, δήλωσε ο αξιωματούχος.
Το μεγάλο ερώτημα είναι εάν οι αρχηγοί κυβερνήσεων μπορούν επίσης να πείσουν τον Βέλγο ομόλογό τους, Μπαρτ ντε Βέβερ. Είχε αντιταχθεί σθεναρά στο να αγγίξουν τα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία επειδή, ως έδρα της Euroclear, το Βέλγιο δεν ήθελε να θεωρηθεί υπεύθυνο. Σήμερα πέρασε μπροστά από τις κάμερες χωρίς να πει λέξη – προφανώς δεν ήταν ακόμη έτοιμος να δεσμευτεί.
Πηγή: Newsit / Φωτογραφία αρχείου Reuters
