Η προσωρινή κυβέρνηση του Αφγανιστάν περιλαμβάνει δύο εκπροσώπους του δικτύου Χακάνι, οργάνωσης που χαρακτηρίζεται τρομοκρατική από την Ουάσινγκτον και κατηγορείται ότι βρίσκεται πίσω από τις πλέον αιματηρές επιθέσεις στο Αφγανιστάν τα τελευταία χρόνια.
Όπως αναμενόταν, το δίκτυο Χακάνι έχει επιβληθεί ως πρωταγωνιστικός παράγοντας στο νέο αφγανικό κράτος, μετά την κατάρρευση του παλαιού καθεστώτος και την πτώση της Καμπούλ στις 15 Αυγούστου, ωστόσο δεν δημιουργήθηκε τις τελευταίες ημέρες, αντιθέτως έχει μακρά ιστορία και έχει «γνωρίσει» πολλές και αιματηρές συγκρούσεις.
Ποιοι είναι οι Χακάνι;
Η ένοπλη αυτή οργάνωση ιδρύθηκε από τον Τζαλαλουντίν Χακάνι, που έγινε γνωστός στην δεκαετία του 1980 ως ήρωας του αντισοβιετικού τζιχάντ. Κατά την διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, ο Χακάνι περιλαμβάνεται στα πολύτιμα ατού της CIA κατά της Σοβιετικής Ένωσης. Οι Ηνωμένες Πολιτείες και οι σύμμαχοί τους, όπως το Πακιστάν, χρηματοδοτούν και εξοπλίζουν απευθείας τους μουτζαχεντίν.
Κατά την διάρκεια του δεκαετούς πολέμου, το κόστος του οποίου θα αποδειχθεί καθοριστικό για την διάλυση της ΕΣΣΔ, και στην συνέχεια, μετά την σοβιετική αποχώρηση, ο Τζαλαλουντίν Χακάνι διατηρεί στενές σχέσεις με τους ξένους τζιχαντιστές, ανάμεσά τους και τον Οσάμα μπιν Λάντεν.
Αργότερα, συμμαχεί με τους ταλιμπάν, που επέβαλαν τον έλεγχό τους στο Αφγανιστάν το 1996, έπειτα από έναν αιματηρό εμφύλιο πόλεμο μεταξύ πολέμαρχων, με δεκάδες χιλιάδες θύματα και την καταστροφή της Καμπούλ. Γίνεται υπουργός του ισλαμιστικού καθεστώτος μέχρι την ανατροπή του το 2001 από τον υπό τις ΗΠΑ διεθνή συνασπισμό που συγκροτήθηκε μετά τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου.
Ο Τζαλαλουντίν Χακάνι πέθανε το 2018 έπειτα από μακρά ασθένεια. Ο γιος του Σιρατζουντίν τον αντικατέστησε στην ηγεσία του δικτύου. Χάρις στην οικονομική και στρατιωτική του ισχύ και την αιματηρή του φήμη, το δίκτυο Χακάνι θεωρείται ημιαυτόνομη οργάνωση παραμένοντας ωστόσο στο νεφέλωμα των ταλιμπάν.
Το δίκτυο Χακάνι, οι βάσεις του οποίου βρίσκονται στο ανατολικό Αφγανιστάν –το δίκτυο διαθέτει βάσεις και στην άλλη πλευρά των συνόρων, στο βορειοδυτικό Πακιστάν– κατακτά εξέχουσα θέση εντός του κινήματος των ταλιμπάν. Το 2015, ο Σιρατζουντίν Χακάνι ορίζεται υπαρχηγός του ισλαμιστικού κινήματος.
Γιατί θεωρούνται τόσο επικίνδυνοι;
Το δίκτυο Χακάνι θεωρείται ότι βρίσκεται πίσω από εκατοντάδες από τις πλέον αιματηρές επιθέσεις των τελευταίων ετών κατά των αφγανικών δυνάμεων ασφαλείας και κατά των δυνάμεων του διεθνούς συνασπισμού. Έχει χαρακτηρισθεί τρομοκρατική οργάνωση από τις ΗΠΑ, ενώ τα Ηνωμένα Εθνη έχουν επιβάλει εναντίον του κυρώσεις.
Οι Χακάνι θεωρείται ότι χρησιμοποιούν συχνά καμικάζι, οδηγούς αυτοκινήτων ή φορτηγών παγιδευμένων με εκρηκτικά ή ανθρώπους που πραγματοποιούν επιθέσεις κατά συμβολικών τόπων από όπου γνωρίζουν ότι δεν θα βγουν ζωντανοί. Γνωρίζουν να διαπράττουν σύνθετες επιθέσεις, με πολλά θύματα, κατά σημαντικών στόχων, κυρίως στρατιωτικών εγκαταστάσεων.
Οι Χακάνι κατηγορούνται για πληθώρα δολοφονιών, ανάμεσά τους και η απόπειρα κατά του πρώην προέδρου Χαμίντ Καρζάι το 2008, για απαγωγές δημόσιων λειτουργών και Δυτικών, με στόχο την απόσπαση λύτρων ή την ανταλλαγή κρατουμένων. Θεωρείται επίσης ότι το δίκτυο διατηρεί διαχρονικά στενές σχέσεις με τον πακιστανικό στρατό, τον οποίο το πρώην αφγανικό καθεστώς, και όχι μόνο, κατηγορούσε ότι ενεργούσε για την αποσταθεροποίηση του Αφγανιστάν.
Ο Αμερικανός ναύαρχος Μάικλ Μάλεν έχει χαρακτηρίσει το 2011 τους Χακάνι «πραγματική πτέρυγα» των μυστικών υπηρεσιών του Ισλαμαμπάντ. Το δίκτυο Χακάνι συνέβαλε σημαντικά στις επιτυχίες των ταλιμπάν, στους οποίους προσφέρουν τις πλέον ετοιμοπόλεμες δυνάμεις, σύμφωνα με έκθεση του ΟΗΕ που δημοσιεύθηκε τον Ιούνιο. Στην ίδια έκθεση, το δίκτυο Χακάνι χαρακτηρίζεται «κύριος συνδετικός κρίκος» ανάμεσα στους ταλιμπάν και την Αλ Κάιντα.
Ποιος είναι ο ρόλος τους στην νέα αφγανική κυβέρνηση;
Ο Σιρατζουντίν Χακάνι ανέλαβε το υπουργείο Εσωτερικών, ένα από τα σημαντικότερα της κυβέρνησης. Θα είναι επιφορτισμένος με την διατήρηση της ασφάλειας του Αφγανιστάν, την ώρα που η οργάνωσή του είναι αναμεμειγμένη σε μυριάδες επιθέσεις κατά του προηγούμενου καθεστώτος.
Ο νέος υπουργός Εσωτερικών θα κληθεί να αντιμετωπίσει την απειλή της τοπικής πτέρυγας της οργάνωσης Ισλαμικό Κράτος. Αν και οι ταλιμπάν και το Ισλαμικό Κράτος έχουν πολεμήσει λυσσωδώς μεταξύ τους στο ανατολικό Αφγανιστάν, το προηγούμενο αφγανικό καθεστώς κατηγορούσε ο δίκτυο Χακάνι ότι διεξήγε επιθέσεις για λογαριασμό του Ισλαμικού Κράτους, επιθέσεις που ήταν συχνά οι πιο πολύπλοκες από αυτές για τις οποίες το ΙΚ αναλάμβανε την ευθύνη.
Ο Σιρατζουντίν Χακάνι θα πρέπει επίσης να αντιμετωπίσει τα αναρίθμητα προβλήματα που προέρχονται από τις εθνοτικές διαιρέσεις του Αφγανιστάν, καθώς και την εγκληματικότητα. Ο θείος του, ο Χαλίλ Χακάνι, ανέλαβε το υπουργείο Προσφύγων. Και οι δύο τους περιλαμβάνονται στην λίστα των καταζητουμένων από τις Ηνωμένες Πολιτείες. Αμοιβή εκατομμυρίων δολαρίων συνοδεύει τα ονόματά τους.
Πηγή: ΑΠΕ – ΜΠΕ / Φωτογραφία Reuters
