Οι Σοσιαλιστές του Πέδρο Σάντσεθ αναδείχθηκαν χθες Κυριακή νικητές των πρόωρων βουλευτικών εκλογών, αλλά χωρίς να εξασφαλίσουν την πλειοψηφία των εδρών στο κοινοβούλιο, όπου η πολιτική ισχύς θα είναι κατακερματισμένη.
Ακολουθεί μια σύνοψη της κατάστασης όπως διαμορφώνεται και των πιθανών σεναρίων.
Σοσιαλιστικό Κόμμα (123 έδρες)
Εξασφαλίζοντας 123 έδρες από 85 στις προηγούμενες εκλογές του 2016, το PSOE κατήγαγε καθαρή νίκη, την πρώτη του από το 2008.
Όμως ο επικεφαλής της απερχόμενης κυβέρνησης Πέδρο Σάντσεθ, που κατέλαβε την εξουσία προς κατάπληξη πολλών τον Ιούνιο, χάρη στην πρόταση μομφής εναντίον του συντηρητικού προκατόχου του Μαριάνο Ραχόι, απέχει ακόμα πολύ από την πλειοψηφία των 176 εδρών.
Καλείται συνεπώς να αρχίσει εντατικές διαπραγματεύσεις για να εξασφαλίσει την πλειοψηφία των εδρών. Αν και μπορεί να υπολογίζει στη ριζοσπαστική αριστερά, το Ποδέμος, θα πρέπει επίσης να εξασφαλίσει την υποστήριξη διαφόρων περιφερειακών κομμάτων, όπως το PNV (βάσκοι εθνικιστές, 6 έδρες).
Το μείζον ερώτημα είναι ποιος θα είναι ο ρόλος των καταλανών αυτονομιστών οι οποίοι, όπως το Ποδέμος και το PNV, συνέβαλαν ο Σάντσεθ να ανέλθει στην εξουσία, υπερψηφίζοντας την πρόταση μομφής εναντίον του Ραχόι. Τα κόμματα αυτά κέρδισαν έδαφος και θα καταλάβουν 22 έδρες (15 η Ρεπουμπλικανική Αριστερά της Καταλονίας [ERC], πιο μετριοπαθής, 7 η παράταξη Μαζί για την Καταλονία του πρώην προέδρου της επαρχίας Κάρλος Πουτζντεμόν).
Η στήριξή τους είναι απαραίτητη στον Σάντσεθ για να φθάσει το όριο των 176 εδρών στο κοινοβούλιο, αλλά ο πρωθυπουργός ενδέχεται να προτιμήσει να μη ζητήσει την ένταξή τους στην κυβερνητική συμμαχία, αλλά να σχηματίσει κυβέρνηση με κοινοβουλευτική μειοψηφία, που θα βασίζεται στην αποχή των Καταλανών.
Πολίτες (57 έδρες)
Το φιλελεύθερο κόμμα του Άλμπερτ Ριβέρα, που τάσσεται ρητά εναντίον των αποσχιστικών τάσεων, ουδέποτε είχε τόσους βουλευτές (32 το 2016) μετά την δυναμική είσοδό του στο κοινοβούλιο, που σήμανε το τέλος του δικομματισμού όπως τον γνώριζε η Ισπανία.
Το να σχηματιστεί κυβέρνηση των Σοσιαλιστών και των Πολιτών είναι μια πιθανότητα, τουλάχιστον μαθηματικά. Τα δύο κόμματα το είχαν αποπειραθεί, χωρίς επιτυχία, το 2016, όταν πρωθυπουργός θα γινόταν στη θεωρία ο Σάντσεθ.
Μολονότι ο επικεφαλής της κυβέρνησης αρνείται να αποκλείσει ξεκάθαρα αυτή την υπόθεση εργασίας –παρότι εναντιώνονται σε αυτό το σενάριο οι υποστηρικτές του– ο Ριβέρα καθ’ όλη την προεκλογική εκστρατεία απαιτούσε να «εκδιωχθεί» ο Σάντσεθ από την εξουσία διότι «συνθηκολόγησε με τους αυτονομιστές».
Ο Ριβέρα δεν δίστασε να συμμαχήσει με το Λαϊκό Κόμμα (PP, δεξιά) και με το Vox (άκρα δεξιά) στην προσπάθειά του να αποσπάσει από τους Σοσιαλιστές οχυρά τους. Πολλοί πάντως αναμένουν ότι θα υπάρξει τουλάχιστον μια μερίδα των Ciudadanos που θα ταχθεί υπέρ της συμμαχίας με το PSOE.
Λαϊκό Κόμμα (66 έδρες)
Δέκα μήνες μετά την αποπομπή του Ραχόι, που υπέστη βαρύ πλήγμα από την καταδίκη του στη δίκη για ένα τεράστιο σκάνδαλο διαφθοράς, το συντηρητικό κόμμα υπέστη μια από τις χειρότερες εκλογικές του ήττες με τον νεαρό Πάμπλο Κασάδο (38 ετών) στα ηνία.
Η υπόθεση εργασίας που βασιζόταν στην εξασφάλιση πλειοψηφίας από τα PP – Ciudadanos – Vox δεν έγινε πραγματικότητα, αν και θεωρείτο πιθανή κατά τις δημοσκοπήσεις των τελευταίων μηνών
Ο Κασάδο, που έκανε στροφή στη δεξιά, είδε μεγάλο μέρος της εκλογικής βάσης του να διαρρέει στους Πολίτες και στο Βοξ.
Vox (24 έδρες)
Το υπερεθνικιστικό, ακροδεξιό κόμμα κάνει την είσοδό του στην ισπανική εθνική αντιπροσωπεία, αφού συγκέντρωσε το 10,26% των ψήφων, από 0,2% το 2016. Η Ισπανία μέχρι χθες ήταν μια από τις ελάχιστες ευρωπαϊκές χώρες όπου η άκρα δεξιά ήταν απούσα από το πολιτικό τοπίο.
Κέρδισε ψήφους χάρη στην άκρως τοξική ρητορική του έναντι των καταλανών αυτονομιστών, αλλά δεν έκανε την έκπληξη όπως ήλπιζε μετατρεπόμενο στον διαμορφωτή των πολιτικών ισορροπιών σε μια κυβέρνηση δεξιάς – κεντροδεξιάς – άκρας δεξιάς. Παρ’ όλ’ αυτά, ο δεύτερος τη τάξει στο Βοξ Χαβιέρ Ορτέγα Σμιθ διεμήνυσε στην κεντροαριστερά και στην αριστερά ότι «το πάρτι τέλειωσε».
Podemos (42 έδρες)
Αφού συνέβαλε να μπει τέλος στον δικομματισμό το 2015 μαζί με τους Πολίτες, το κόμμα της ισπανικής ριζοσπαστικής αριστεράς, που μαστίζεται από εσωτερικές διαιρέσεις, έχασε σημαντικό μέρος της δύναμης του (67 έδρες το 2016). Αλλά το κόμμα που αποτελεί τον πολιτικό κληρονόμο του κινήματος των Αγανακτισμένων αναμένεται να εξαργυρώσει την υποστήριξή του στον Πέδρο Σάντσεθ συμμετέχοντας για πρώτη φορά στην κυβέρνηση.
Πηγή: ΑΠΕ – ΜΠΕ / Φωτογραφία αρχείου Reuters
