Ο καθαρός ουρανός δεν προσφέρει την καλύτερη ευκαιρία στον καλλιτέχνη να ασκήσει την τέχνη του. Τα σύννεφα είναι καταλληλότερα για το παιχνίδι του φωτός με τις σκιές. Οι ηγέτες με στρατιωτικές ικανότητες όπως ο Ουίνστον Τσόρτσιλ, που κατά σύμπτωση ήταν και ζωγράφος, αναδεικνύονται καλύτερα σε συνθήκες πολέμου. Όταν ο πόλεμος τελείωσε, ο Τσόρτσιλ επέστρεψε στη ζωγραφική. Ο Αριέλ Σαρόν ήταν κι αυτός άνθρωπος του πολέμου. Αλλά όταν καθάρισε ο ουρανός, δεν επέστρεψε στα χόμπι του. Αντίθετα, αναζήτησε ευκαιρίες για να πολεμήσει ξανά.
Ο Σαρόν ήξερε την ιστορία του Τσόρτσιλ. Όσο η Βρετανία ήταν αναμιγμένη σε πόλεμο, οι πολίτες ήθελαν τη στιβαρή του ηγεσία. Όταν ο πόλεμος τελείωσε, όμως, τον έδιωξαν από την εξουσία. Το 1982, μετά την εισβολή του Ισραήλ στον Λίβανο και τις σφαγές της Σάμπρα και της Σατίλα, έγιναν στο Ισραήλ οι μεγαλύτερες διαδηλώσεις στην ιστορία του εναντίον του Σαρόν. Μια επιτροπή υπό τον πρόεδρο του Ανωτάτου Δικαστηρίου, τον Γιτζάκ Καχάν, έκρινε ότι ο τότε υπουργός Αμύνης έπρεπε να έχει προβλέψει ότι η είσοδος των Φαλαγγιτών στους παλαιστινιακούς καταυλισμούς θα οδηγούσε σε σφαγή.
Ο Σαρόν αναγκάστηκε να παραιτηθεί. Αυτό θα μπορούσε να είναι το τέλος της πολιτικής του σταδιοδρομίας. Δεν είχε κανένα όραμα για τη χώρα του. Τα οικονομικά τα βαριόταν. Ήξερε όμως ότι θα είχε μια δεύτερη ευκαιρία αν άρχισαν να κτυπούν και πάλι τα τύμπανα του πολέμου. Έκανε λοιπόν ακριβώς αυτό. Όταν υπεγράφησαν οι συμφωνίες του Όσλο, τους κήρυξε τον πόλεμο. Η άνοδός του στην εξουσία έγινε μετά την προκλητική του επίσκεψη στο Όρος του Ναού, τον Σεπτέμβριο του 2000, που έδωσε το έναυσμα για τη δεύτερη παλαιστινιακή Ιντιφάντα.
Μπορούν ηγέτες όπως ο Σαρόν, που οι ικανότητές τους αναδεικνύονται μόνο σε περιόδους αστάθειας και πολέμου, να έχουν ένα όραμα για την ειρήνη; Στη διάρκεια της εισβολής του Ισραήλ στον Λίβανο, γράφει ο παλαιστίνιος δικηγόρος και συγγραφέας Ράζα Σιχάντε στο περιοδικό Νιου Γιόρκερ, ο Σαρόν ειδικεύτηκε στο να παραβιάζει τις εκεχειρίες που επιτύγχαναν οι Ηνωμένες Πολιτείες και άλλες χώρες. Τις ίδιες τακτικές χρησιμοποίησε εναντίον των Παλαιστινίων στη Δυτική Όχθη και τη Γάζα. Όποτε δεχόταν πιέσεις να κάνει μια πολιτική παραχώρηση για να προωθηθεί η ειρήνη, η κυβέρνησή του έκανε κάτι για να προκαλέσει τη Χαμάς και τις άλλες εξτρεμιστικές οργανώσεις. Και η ευκαιρία χανόταν.
Ο Σαρόν ήξερε βέβαια ότι δεν θα ζούσε για πάντα. Και σταδιακά άρχισε να ασχολείται περισσότερο με την κληρονομιά που θα άφηνε, παρά με την πολιτική του επιβίωση. Ο στόχος του ήταν να εξασφαλίσει τον μέγιστο δυνατό έλεγχο της χώρας του στα παλαιστινιακά εδάφη, καταστέλλοντας την ίδια στιγμή οποιαδήποτε παλαιστινιακή αντίσταση. Αυτό που χαρακτηρίστηκε «ειρηνευτικό όραμα» στηριζόταν στην απόλυτη παράδοση της παλαιστινιακής πλευράς στις επιταγές του στρατιωτικά ισχυρότερου Ισραήλ. Η ευφυία του Σαρόν ήταν όμως ότι παρουσίασε την παράδοση των Παλαιστινίων ως έναν επώδυνο συμβιβασμό που ήταν διατεθειμένος να κάνει για λογαριασμό της χώρας του. Ο «συμβιβασμός» αυτός συνοδευόταν από την παραβίαση των διεθνών συμφωνιών που προέβλεπαν το τέλος της κατοχής των εδαφών που είχε καταλάβει το Ισραήλ το 1967.
Αντί γι’ αυτό, ο Σαρόν επιδίωξε την οριστική προσάρτηση του 70% της συνολικής γης της ιστορικής Παλαιστίνης, περιλαμβανομένων όλων των περιοχών όπου υπάρχουν δεξαμενές νερού. Ύστερα απ’ αυτό, οι Παλαιστίνιοι που θα ζούσαν στα τεμαχισμένα εδάφη που θα είχαν απομείνει θα μπορούσαν να κηρύξουν ανεξάρτητο κράτος ή να ενωθούν με την Ιορδανία. Ακόμη κι αν ο Σαρόν εκπλήρωνε τους στόχους του, όμως, η ανακωχή θα ήταν προσωρινή. Η αδικία εναντίον των Παλαιστινίων θα ήταν τόσο μεγάλη, που οι εχθροπραξίες αργά ή γρήγορα θα ξεκινούσαν ξανά.
Σε μια τέτοια μακροχρόνια μάχη, βέβαια, η ευθύνη δεν ανήκει ποτέ αποκλειστικά στη μία πλευρά. Παρά το γεγονός ότι υπήρχαν περίοδοι που οι Παλαιστίνιοι συμφωνούσαν απολύτως μεταξύ τους για την ανάγκη δύο ανεξάρτητων κρατών, η ηγεσία τους δεν μπόρεσε να μεταβιβάσει αυτό το μήνυμα στην ισραηλινή κοινή γνώμη και να στηρίξει τους πολιτικούς αντιπάλους του Σαρόν. Η Παλαιστινιακή Αρχή δεν μπόρεσε να προστατεύσει ούτε τον δικό της πληθυσμό και να οργανώσει μια διεθνή και τοπική μη βίαιη αντίσταση στη στρατηγική του Σαρόν. Προσπαθεί να το κάνει τώρα. Αλλά είναι πολύ δύσκολο. Όχι μόνο λόγω της αμοιβαίας δυσπιστίας, αλλά κι επειδή με τη μονομερή αποχώρησή του από τη Γάζα ο Σαρόν απέδειξε ότι το Ισραήλ μπορεί να εξαπατά τον κόσμο, παρουσιάζοντας τις πράξεις του ως συνεισφορά στην ειρήνη – ενώ στην πραγματικότητα πρόκειται για ακριβώς το αντίθετο.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Ο σκληρός στρατηγός Αριέλ Σαρόν – Ποιος ήταν
