«Ημέρα ντροπής» για την ελευθερία του Τύπου στην Τουρκία, ήταν ο πρωτοσέλιδος τίτλος της εφημερίδας Zaman, ενώ οι υποστηρικτές της διαλύθηκαν από την αστυνομία με χρήση άφθονων δακρυγόνων και σφαιρών με επικάλυψη καουτσούκ, την επομένη που η αντιπολιτευόμενη εφημερίδα τέθηκε υπό την κηδεμονία των αρχών.
Ένα δικαστήριο διόρισε χθες Παρασκευή έναν διαχειριστή για να διευθύνει την εφημερίδα Zaman, την αγγλόφωνη Today’s Zaman και το πρακτορείο ειδήσεων Cihan, που συνδέονται με τον ιερωμένο Φετουλάχ Γκιουλέν, ο οποίος έχει την έδρα του στις ΗΠΑ και ο τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν υποστηρίζει πως σχεδιάζει πραξικόπημα εναντίον του.
Νωρίς το απόγευμα, η αστυνομία στην Κωνσταντινούπολη έβαλε βίαια τέλος σε μια συγκέντρωση τουλάχιστον 500 ανθρώπων μπροστά από την έδρα της Zaman. Οι αστυνομικοί έριξαν άφθονα δακρυγόνα στο πλήθος που φώναζε «Ο ελεύθερος Τύπος δεν θα φιμωθεί», ενώ έκαναν επίσης χρήση εκτοξευτήρων νερού και σφαιρών με επικάλυψη καουτσούκ, σύμφωνα με φωτογράφο του Γαλλικού Πρακτορείου.
Οργανώσεις προάσπισης των δικαιωμάτων και ευρωπαίοι αξιωματούχοι καταδίκασαν την κατάληψη της εφημερίδας, υπογραμμίζοντας ότι αποτελεί απόδειξη πως η τουρκική κυβέρνηση φιμώνει τους διαφωνούντες.
«Αναστολή του Συντάγματος», έγραφε ακόμη στην πρώτη σελίδα της η Zaman, με μεγάλους λευκούς χαρακτήρες σε μαύρο φόντο. «Ο τουρκικός Τύπος ζει μία από τις πιο μαύρες ημέρες της ιστορίας του», καταγγέλλει η εφημερίδα, η οποία έχει τιράζ 650.000 φύλλα και κατάφερε να τυπώσει μια έκδοση λίγο πριν οι αστυνομικοί εισβάλουν στα γραφεία της.
Σήμερα το απόγευμα, δημοσιογράφοι στα γραφεία της εφημερίδας, την είσοδο των οποίων ήλεγχαν αστυνομικοί, είπαν ότι δεν είναι πλέον σε θέση να δουλέψουν: «Όλες οι συνδέσεις Ίντερνετ έχουν κοπεί», έγραψε στο Twitter ο Σεβγκί Ακαρτσεσμέ, διευθυντής της αγγλόφωνης Today’s Zaman.
«Είναι μια μαύρη ημέρα για την τουρκική δημοκρατία και μια κατάφωρη παραβίαση του Συντάγματος», δήλωσε ο Ακαρτσεσμέ στο πρακτορείο Ρόιτερς, προσθέτοντας πως τα περισσότερα από τα τουρκικά μέσα ενημέρωσης δεν κάνουν πλήρες ρεπορτάζ για την κατάληψη της Zaman εξαιτίας του φόβου ότι θα υποστούν παρόμοια αντίποινα.
Οι διαχειριστές που διορίσθηκαν από τις τουρκικές αρχές απέλυσαν τον διευθυντή του ομίλου, τον Αμπντουλχαμίτ Μπιλιτσί, ανέφεραν πολλά μέσα ενημέρωσης. Ο Ακαρτσεσμέ είπε ότι απολύθηκε επίσης ο αρθρογράφος Μπουλέντ Κενές.
Ο Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, επικεφαλής του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος, του μεγαλύτερου της αντιπολίτευσης, είπε ότι το δικαστήριο ενήργησε ως πολιτικό εργαλείο.
Από την πλευρά του, ο ο πρωθυπουργός Αχμέτ Νταβούτογλου υποστήριξε στη διάρκεια επίσκεψής του στην Τεχεράνη πως «η Τουρκία έχει το δικαίωμα να ελέγξει αυτούς που παίρνουν μέρος σε μια ξεκάθαρη απόπειρα πραξικοπήματος, είτε οικονομική είτε δημοσιογραφική, εναντίον μιας εκλεγμένης κυβέρνησης».
«Υπάρχει μια νομική διαδικασία κατά την οποία εξετάζονται κατηγορίες για πολιτικές επιχειρήσεις, περιλαμβανομένης της διοχέτευσης παράνομου χρήματος. Δεν επεμβήκαμε ποτέ στη νομική διαδικασία. Η Τουρκία είναι ένα κράτος δικαίου (…), αλλά δεν θα κλείσουμε τα μάτια μπροστά στους ελιγμούς μιας δομής στο εσωτερικό του κράτους που αποπειράται να χρησιμοποιήσει τον Τύπο», πρόσθεσε ο Νταβούτογλου.
Όμως η διεθνής κοινότητα εξέφρασε τη βαθιά ανησυχία της για την ελευθερία του Τύπου στην Τουρκία. «Η Τουρκία, ως υποψήφια χώρα, οφείλει να σέβεται και να προωθεί υψηλούς δημοκρατικούς κανόνες και πρακτικές, μεταξύ των οποίων η ελευθερία των μέσων ενημέρωσης», αντέδρασε η διπλωματική υπηρεσία της ΕΕ.
«Εξαιρετικά ανήσυχος για τις τελευταίες εξελίξεις στην εφημερίδα Zaman που θέτουν σε κίνδυνο την πρόοδο που έχει γίνει από την Τουρκία σε άλλους τομέις», έγραψε στο Twitter ο ευρωπαίος επίτροπος αρμόδιος για τη Διεύρυνση Γιοχάνες Χαν.
Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Μάρτιν Σουλτς έγραψε στο Twitter ότι η κατάληψη της Zaman ήταν «άλλο ένα πλήγμα στην ελευθερία του Τύπου» και υποσχέθηκε πως θα θίξει το θέμα κατά τη συνάντηση που θα έχει τη Δευτέρα με τον Νταβούτογλου.
Επικριτές έχουν κατηγορήσει την Ευρωπαϊκή Ένωση ότι κάνει τα στραβά μάτια στις επιδόσεις της Τουρκίας στα ανθρώπινα δικαιώματα επειδή χρειάζεται τη βοήθεια της Άγκυρας για να περιορίσει τις τεράστιες προσφυγικές και μεταναστευτικές ροές.
Η Τουρκία, η οποία συνορεύει με τη Συρία, το Ιράκ και το Ιράν, θα συμμετάσχει μαζί με τους ηγέτες της ΕΕ τη Δευτέρα στις Βρυξέλλες σε μια σύνοδο κορυφής για την αντιμετώπιση της μεταναστευτικής κρίσης. Ο Νταβούτογλου είπε πως «η θετική ατζέντα θα καταληφθεί και θα κηλιδωθεί τώρα» από το θέμα της ελευθερίας του Τύπου.
Η Ουάσινγκτον εξέφρασε τη λύπη της γι’ αυτή «την τελευταία μιας σειράς ανησυχητικών δικαστικών και αστυνομικών ενεργειών» της τουρκικής κυβέρνησης εναντίον των μέσων ενημέρωσης «και αυτών που την επικρίνουν».
Η Μόσχα από την πλευρά της εξέφρασε την επιθυμία να διεξαχθεί διεθνής έρευνα. «Ελπίζουμε ότι οι δυτικοί εταίροι μας θα βάλουν στην άκρη τους φόβους τους πως θα δυσαρεστήσουν την Άγκυρα», αναφέρεται σε ανακοίνωση του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών.
