Η Τουρκία ανήκει πλέον στον κατάλογο των χωρών που ακολουθούν την πιο κατασταλτική πολιτική απέναντι στην έκφραση στο Διαδίκτυο. Την περασμένη Πέμπτη, οι αρχές μπλόκαραν την πρόσβαση στο Twitter. Κι όταν συνειδητοποίησαν ότι οι χρήστες είχαν βρει τρόπους να παρακάμψουν την απαγόρευση, μπλόκαραν την πρόσβαση σε έναν από τους κυριότερους σέρβερ που επέτρεπαν αυτή την παράκαμψη. Ο Ερντογάν το είχε πει καθαρά σε μια προεκλογική συγκέντρωση: «Θα καταργήσουμε το Twitter!»
Ο αρχηγός της ισλαμοσυντηρητικής κυβέρνησης έχει εμπλακεί σε ένα πολιτικοοικονομικό σκάνδαλο και η πολιτική του επιβίωση διακυβεύεται στις δημοτικές εκλογές της Κυριακής. Η απαγόρευση του Twitter αποτελεί μια προσπάθεια να εμποδιστεί η δημοσιοποίηση νέων ηχητικών ντοκουμέντων που εμπλέκουν τον ίδιο και το περιβάλλον του σε νέα σκάνδαλα διαφθοράς. Από τον περασμένο Φεβρουάριο, έχουν δοθεί στη δημοσιότητα καμιά πενηνταριά τέτοια ντοκουμέντα, μερικά από τα οποία αποκαλύπτουν τον παράνομο προσωπικό πλουτισμό του πρωθυπουργού. Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και τα μέσα ενημέρωσης βουίζουν από φήμες ότι τις επόμενες ημέρες θα δημοσιοποιηθούν κι άλλα βίντεο με αντικείμενο σεξουαλικές περιπέτειες υπουργών στο Ιράν ή τον ύποπτο θάνατο ενός πολιτικού της άκρας Δεξιάς.
Η επίθεση του Ερντογάν εναντίον του Twitter, γράφει η Laure Marchand στη Φιγκαρό, είχε ως αποτέλεσμα να χαθούν και τα τελευταία αποθέματα αξιοπιστίας που έμεναν γι’αυτόν στη διεθνή σκηνή. Στην Τουρκία, οι αντίπαλοί του ανταγωνίζονται ποιος θα τον γελοιοποιήσει περισσότερο. Ένα σκίτσο που δείχνει τον πρωθυπουργό καλυμμένο με κουτσουλιές από γαλάζια πουλάκια (παραπάνω), το σύμβολο του Twitter, είχε μεγάλη επιτυχία. Ακόμη και ο πρόεδρος Γκιουλ τον αποδοκίμασε, γράφοντας στον λογαριασμό του ότι «το κλείσιμο των μέσων κοινωνικής δικτύωσης δεν μπορεί να γίνει αποδεκτό».
Ο Ερντογάν, όμως, είναι αποφασισμένος. Για να εξουδετερώσει τις δικαστικές έρευνες που ξεκίνησαν στις 17 Δεκεμβρίου, προέβη σε χιλιάδες μεταθέσεις στην αστυνομία και τη δικαιοσύνη και έθεσε υπό επιτήρηση το ανώτατο συμβούλιο δικαστών και εισαγγελέων. Στη συνέχεια, για να ελέγξει την πληροφόρηση, ψήφισε ένα νόμο που του επέτρεψε να μπλοκάρει τώρα το Twitter. Στις αρχές του μήνα, απείλησε να απαγορεύσει ακόμη το YouTube και το Facebook.
Τα παραδοσιακά μέσα ενημέρωσης υπόκεινται ήδη σε αυστηρό έλεγχο με απολύσεις, δίκες και πρόστιμα. Σε μια από τις ηχογραφημένες συνομιλίες που έχουν δημοσιοποιηθεί, ακούγεται μια φωνή που αποδίδεται στον Ερντογάν να επιτίθεται σε ένα στέλεχος του ομίλου Haberturk για την κάλυψη των υποθέσεων που τον αφορούν. Ο έλεγχος των κοινωνικών δικτύων εντάσσεται έτσι σε μια ευρύτερη μάχη για τον έλεγχο της πληροφόρησης. Πολύ περισσότερο, μάλιστα, που τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι πολύ δημοφιλή στην Τουρκία: το Twitter έχει στη χώρα αυτή 12 εκατομμύρια συνδρομητές.
Από την εξέγερση του περασμένου καλοκαιριού, όταν χιλιάδες άνθρωποι κατέβηκαν στους δρόμους για να καταγγείλουν την αυταρχική εκτροπή της κυβέρνησής τους, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης χρησιμεύουν για την οργάνωση της αντιπολίτευσης. Ο κυβερνοχώρος έχει πάρει τη θέση του δημόσιου χώρου, ο οποίος ελέγχεται ασφυκτικά από τις αρχές. Για τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, που κυβερνά με την αρχή «όποιος δεν είναι μαζί μου είναι εναντίον μου», το Διαδίκτυο είναι έτσι ένα αφόρητο εργαλείο πολιτικής αμφισβήτησης.
Το μπλοκάρισμα του Twitter αποδείχθηκε φιάσκο. Και το γεγονός αυτό δείχνει την απομόνωση του τούρκου πρωθυπουργού. Μέχρι πού θα φτάσει άραγε για να παραμείνει στην εξουσία; Το βέβαιο είναι ότι η Τουρκία δεν αποτελεί πλέον – αν αποτελούσε ποτέ – ένα κράτος δικαίου.
