IDEX 2017: Το Πολεμικό Ναυτικό επιστρέφει στη λύση της «κορβετοφρεγάτας»

Του Απόλλωνα Λεονταρίτη

Το ζήτημα ανανέωσης μονάδων επιφανείας του ΠΝ φαίνεται ότι απασχολεί έντονα την πολιτική και στρατιωτική ηγεσία του ΥΕΘΑ και όπως όλα δείχνουν θα είναι το μεγάλο επόμενο «πρόβλημα» προς επίλυση σε ότι αφορά την ενίσχυση των ικανοτήτων των Ε.Δ.

Στο πλαίσιο αυτό η μετάβαση του ΥΕΘΑ Πάνου Καμμένου στα ΗΑΕ καθώς επίσης και του Αρχηγού ΓΕΕΘΑ Ναυάρχου Ευάγγελου Αποστολάκη ΠΝ και του Αρχηγού ΓΕΝ Αντιναύαρχου Νικόλαου Τσούνη ΠΝ, αποτέλεσε μια πρώτης τάξεως ευκαιρία να ξεναγηθούν στο χώρο της έκθεσης Διεθνούς Συνεδρίου-Έκθεσης Αμυντικού Υλικού IDEX 2017 (International Defence Exhibition and Conference) ώστε να ενημερωθούν επί των πλέον πρόσφατων εξελίξεων στη ναυπήγηση μονάδων επιφανείας από όλους τους μεγάλους ναυπηγικούς οίκους του εξωτερικού.

Όπως όλα δείχνουν το Πολεμικό έχει ως πρωταρχικούς παράγοντες το κόστος απόκτησης σε συνάρτηση με το λειτουργικό κόστος και τις απαιτήσεις επάνδρωσης που αποκλείουν φρεγάτες και αντιτορπιλικά μεγάλου εκτοπίσματος και κόστους.

Σε αυτή άλλωστε την τοποθέτηση  προχώρησε πρόσφατα και ο Αρχηγός ΓΕΝ, ο οποίος στο πλαίσιο γνωριμίας με τους διαπιστευμένους συντάκτες του ΥΕΘΑ και έπειτα από σχετική ερώτηση ανέφερε τους άνωθεν περιορισμούς ως αποτρεπτικούς για την απόκτηση μεταχειρισμένων Αντιτορπιλικών Arleigh Burke από τα αποθέματα του αμερικάνικου Ναυτικού, βάζοντας στον «πάγο» και τα σχετικά σενάρια απόκτησης τους. Άλλες διαθέσιμες προτάσεις μεταχειρισμένων φρεγατών υπάρχουν χωρίς όμως απαραίτητα να καλύπτουν τις επιχειρησιακές απαιτήσεις του ΠΝ.

Όλες οι ενδείξεις οδηγούν στο συμπέρασμα ότι το ΠΝ έχει επιστρέψει και πάλι στην λύση που προσφέρουν σκάφη εκτοπίσματος κορβέτας αλλά με αυξημένες διαστάσεις προκειμένου να διαθέτουν υποδομή ελικοδρομίου και ικανό χώρο για οπλικά συστήματα.

Ποιες προτάσεις είδε η ηγεσία του ΥΕΘΑ

Δεν είναι λοιπόν περίεργο ότι τόσο ο ΥΕΘΑ όσο και ο Α/ΓΕΝ ενημερώθηκαν εκτενώς στην IDEX 2017 για σχετικές σχεδιάσεις της κατηγορίας όπως η κορβέτα Gowind.

Πρόκειται για σχεδίαση των γαλλικών ναυπηγείων DCNS σχεδιασμένες για ανθυποβρυχιακές επιχειρήσεις ASW, σε παράκτιες περιοχές και κλειστές θάλασσες.  Οι κορβέτες Gowind περιλαμβάνουν εκδόσεις με μήκη 85, έως 102μ με εκτόπισμα από 1.000tns έως και 2.500tns.

Στις δυνατότητες του περιλαμβάνονται η υποστήριξη μη επανδρωμένων αεροχημάτων UAV, μη επανδρωμένων υποβρυχίων UUV , ελικοδρόμιο με ικανότητα υποστήριξης ελικοπτέρου βάρους 10tns.

Ο οπλισμός αποτελείται από ναυτικό πυροβόλο, ραντάρ διάταξης φάσης για επιτήρηση-εντοπισμο και κατεύθυνση βλημάτων επιφάνειας αέρος MICA (έκδοση SAM των βλημάτων αέρος – αέρος που έχουν τα Mirage 2000-5 της ΠΑ), καθώς επίσης και βλήματα εναντίον πλοίων Exocet.

Η πρόωση των κροβετών βασίζεται στη μέθοδο CODAD (Combined Diesel and Diesel) με ύδρο-τζέτ πρόωση για αυξημένη ευελιξία σε ρηχά ύδατα και υψηλές ταχύτητες πλεύσης.

Επιπλέον τόσο ο Πάνος Καμμένος όσο και ο Α/ΓΕΝ είχαν την ευκαιρία να δουν διάφορες προτάσεις για ταχύπλοα σκάφη ανορθόδοξου πολέμου (ανοιχτού και κλειστού τύπου) τα οποία απαιτούνται για τον εξοπλισμό της Διοίκησης Υποβρυχίων Καταστροφών (ΔΥΚ).

Φυσικά ανάλογες προτάσεις υφίστανται και από την εγχώρια ελληνική αγορά και μάλιστα υψηλότατων προδιαγραφών ενώ ο παράγοντας του κόστους είναι και σε αυτήν την περίπτωση καθοριστικός, προκειμένου να δρομολογηθεί  η προμήθεια τους μόλις αυτό καταστεί εφικτό. Πάντως είναι γεγονός ότι ο σχετικός τομέας έχει αφεθεί για επικίνδυνα μεγάλο χρονικό διάστημα με αποτέλεσμα οι ανάγκες να καλύπτονται από ένα συνονθύλευμα μεταχειρισμένων σκαφών πολιτικής σχεδίασης και μεγάλης ηλικίας που δεν εξυπηρετούν τις υφιστάμενες ανάγκες.

Τι πρέπει να γίνει

Σε κάθε περίπτωση το ΠΝ απαιτείται να προχωρήσει άμεσα στην κατάρτιση ενός σχεδίου αναβάθμισης μαχητικής ισχύος. Αυτή μπορεί να επιτευχθεί με έναν συνδυασμό αναβάθμισης μαχητικών ικανοτήτων μέσω εκσυγχρονισμού των ΜΕΚΟ (που έχει ουσιαστικά αναβληθεί επ αόριστον) αλλά και με την προμήθεια νέων μονάδων επιφανείας που είναι μονόδρομος, εφόσον τα παλαιότερα πλοία της κλάσης “S” θα αρχίσουν να αποσύρονται αναγκαστικά μέσα στα επόμενα 5-7χρόνια λόγω ηλικίας που θα συμπληρώνει τα 40 έτη.

Ποιες είναι όμως οι πιθανές επιλογές; Με δεδομένο ότι το κόστος μιας σύγχρονης φρεγάτας είναι μεταξύ των € 500 και € 700 εκατομμυρίων, ένα πρόγραμμα ναυπήγησης 4-6 νέων πλοίων θα ξεπερνούσε σε κόστος τα € 3-4 δισεκατομμύρια (εάν συνυπολογιστούν και τα κόστη εκπαίδευσης, τεχνικής υποστήριξης και απόκτησης οπλισμού).Κατά συνέπεια με τα σημερινά οικονομικά δεδομένα και την ασφυκτική πίεση του αμυντικού προϋπολογισμού καμία κυβέρνηση δεν πρόκειται να δεσμεύσει ένα τέτοιο ποσό για αμυντικούς εξοπλισμούς, διότι τόσα πολλά χρήματα απλά δεν υπάρχουν.

Από την άλλη θα πρέπει να συνυπολογιστεί ότι μια προμήθεια μεταχειρισμένων πλοίων (ιδίως Αντιτορπιλικών) ίσως δεν είναι τόσο ελκυστική όσο αρχικά φαίνεται, καθόσον το υψηλό λειτουργικό κόστος σε σχέση με το  προσδόκιμο ζωής, ενδέχεται να είναι εντελώς αντιοικονομικό (και πιθανώς συγκρίσιμο με μεγάλο μέρος του κόστους έναρξης ναυπήγησης 2-4 νέων κορβετών). 

Τελικά η λύση απόκτησης κορβετών είναι σαφώς μια οικονομικότερη επιλογή, πλην όμως θα απαιτήσει ένα εξαιρετικά ευέλικτο και μακροχρόνιο πρόγραμμα αποπληρωμών, ώστε να υπάρχουν ρεαλιστικές πιθανότητες υλοποίησης του.