Του Χαράλαμπου Γκότση*
Οι τραγικές 17 ώρες της Συνόδου Κορυφής του Σαββάτου, 11 Ιουλίου προς την Κυριακή, θα μείνουν βαθιά χαραγμένες στη μνήμη όλων των Ελλήνων. Ελάχιστες φορές η χώρα μας έχει βρεθεί μπροστά σε ένα τόσο σημαντικό σταυροδρόμι. Από μια απόφαση κρεμόταν προσπάθεια 60 ετών συμπόρευσης με τις ανεπτυγμένες οικονομίες και κοινωνίες της Δυτικής Ευρώπης.
Το μέλλον μας και εκείνο των παιδιών μας απειλήθηκε από μια ενορχηστρωμένη επίθεση ορισμένων κύκλων της Βόρειας Ευρώπης, οι οποίοι εδώ και καιρό προπαγανδίζουν την εξώθηση της Ελλάδος από το στενό πυρήνα της, προεξάρχοντος πάντα του Γερμανού υπουργού Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε και της παρέας του (καθηγητής Χανς Βέρνερ Ζιν του Ifo Institut, Γενς Βάιντμαν της Bundesbank).
Η παγίδα καλοστημένη, ο πρωθυπουργός όμως της Ελλάδας είδε το τυρί και δεν τσίμπησε. Η ομάδα Σόιμπλε δεν υπολόγισε σωστά ούτε τις αντοχές στις άστοχες πιέσεις για πρόσθετα μέτρα της ελληνικής κυβέρνησης, ούτε και τις συμμαχίες που εν τω μεταξύ έχτισε η ελληνική πλευρά. Τελικά φτάσαμε αντί για το Grexit σε μια συμφωνία που κάτω από προϋποθέσεις απομακρύνει τον κίνδυνο ολοκληρωτικά.
Η ίδια η συμφωνία περιέχει ένα πλήθος από ρυθμίσεις, οι οποίες χωρίς αμφιβολία θα λειτουργήσουν στην κατεύθυνση μιας περιοριστικής, προκυκλικής οικονομικής πολιτικής, η οποία θα εντείνει την ύφεση. Για το 2015, υπολογίζεται ότι θα φτάσει και ίσως ξεπεράσει το 3%. Το ακριβές μέγεθος θα εξαρτηθεί από τις επιπτώσεις που θα έχει ο έλεγχος κεφαλαίων καθώς και η αναγκαστική αργία των τραπεζών στην πραγματική οικονομία, που ακόμη συνεχίζεται.
Οι αυξήσεις φόρων και μάλιστα σε όλο το εύρος και των άμεσων και των έμμεσων, η μείωση των συντάξεων μαζί με την αύξηση των ασφαλιστικών εισφορών, καθώς και η μείωση των δημοσίων δαπανών, επιδρούν πολλαπλασιαστικά στον σχηματισμό του Ακαθάριστου Εθνικού Προϊόντος, μειώνοντας περαιτέρω εισοδήματα και απασχόληση. Έτσι, για μια ακόμη φορά θα κληθούν να φέρουν τα βάρη του νέου προγράμματος όχι μόνο οι ισχυροί αλλά και τα χαμηλά εισοδηματικά στρώματα, αφού δρομολογούνται αυξήσεις του ΦΠΑ σε βασικά καταναλωτικά αγαθά, οι δε πραγματικές μειώσεις των συντάξεων επιβάλλονται και στους χαμηλοσυνταξιούχους.
Δυστυχώς στην πολιτική συχνά έχει να επιλέξει κανείς μεταξύ δύο κακών λύσεων. Η πρώτη που περιγράψαμε, ενέχει τον κίνδυνο η χώρα να εισέλθει σε ένα νέο υφεσιακό κύκλο, με αβέβαιο το τέλος του. Η δεύτερη, χωρίς αμφιβολία θα μας οδηγούσε σε μια ανεξέλεγκτη χρεοκοπία, σε εθνικό νόμισμα και στην απομόνωση. Οι συνέπειες, ακόμη και με τους μετριοπαθέστερους υπολογισμούς, θα ήταν δραματικές για ολόκληρες δεκαετίες, κυρίως για τους ασθενέστερους συμπολίτες μας.
Ο πρωθυπουργός, με σύσσωμη σχεδόν την πολιτική ηγεσία του τόπου, επέλεξε την πρώτη και έπραξε πολύ σωστά. Για να περιοριστούν όμως οι αρνητικές συνέπειες αυτής της επιλογής θα πρέπει να εργασθεί σκληρά και αποτελεσματικά στην κατεύθυνση της αξιοποίησης των διαθέσιμων πόρων των μεγάλων αναπτυξιακών προγραμμάτων Γιούνκερ και Ντράγκι, τα οποία ήδη τρέχουν στις υπόλοιπες χώρες της Ευρώπης. Ταυτόχρονα, να προωθήσει όλους τους έτοιμους φακέλους, που αφορούν στις μεγάλες δομικές μεταρρυθμίσεις, ώστε να αποκτήσει η χώρα ένα φιλικό, σύγχρονο επιχειρηματικό περιβάλλον, που μόνο αυτό εγγυάται μια διατηρήσιμη ανάπτυξη για το μέλλον. Ο ίδιος διαθέτει σημαντικό, άφθαρτο πολιτικό κεφάλαιο, το οποίο θα πρέπει να αξιοποιήσει για το καλό της πατρίδας μας.
* Ο Χαράλαμπος Γκότσης είναι καθηγητής Οικονομικών Πανεπιστημίου Πειραιώς
ΑΠΕ-ΜΠΕ