Μαουτχάουζεν: Το κολαστήριο στρατόπεδο – συγκέντρωσης των Ναζί – ΦΩΤΟ

Tελευταία ενημέρωση:18:08:04

Με τελετή μνήμης η Ελλάδα θα τιμήσει την Κυριακή 7 Μαΐου τους 3.700 Ελλήνες που έχασαν τη ζωή τους στο στρατόπεδο συγκέντρωσης Μαουτχάουζεν της Άνω Αυστρίας εξαιτίας των Ναζί, κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Στην τελετή στο ελληνικό μνημείο του κολαστήριου – Μαουτχάουζεν, με την ευκαιρία συμπλήρωσης 72 χρόνων από την απελευθέρωση του στρατοπέδου συγκέντρωσης, θα παραβρεθούν εκπρόσωποι της ελληνικής Πολιτείας, με επικεφαλής την πρέσβη της Ελλάδας στην Αυστρία, Χρυσούλα Αλειφέρη, όπως επίσης εκπρόσωποι της Κυπριακής Δημοκρατίας, με επικεφαλής τον πρέσβη Μάριο Ιερωνυμίδη, φορείς και μέλη της ομογένειας, ενώ  το μουσικό σχήμα της Βιέννης ‘’Οι Έλληνες’’, θα παρουσιάσει τέσσερα τραγούδια του έργου ‘’Μαουτχάουζεν’’ του Μίκη Θεοδωράκη.

Σημειώνεται ότι στην φετινή, μεγάλη κοινή τελετή στο κεντρικό μνημείο του Μαουτχάουζεν, θα παραστεί η πολιτειακή και πολιτική ηγεσία της Αυστρίας, με επικεφαλής το νέο Αυστριακό ομοσπονδιακό Πρόεδρο, Αλεξάντερ Βαν ντερ Μπέλεν.

Η κόλαση του Μαουτχάουζεν

Το στρατόπεδο συγκέντρωσης Μαουτχάουζεν – Γκούζεν, βρίσκεται 170 χιλιόμετρα δυτικά της Βιέννης, και ιδρύθηκε από τους Γερμανούς ναζιστές τον Αύγουστο του 1938. Αρχικά ο λόγος ίδρυσης του ήταν για να μεταφερθούν εκεί κρατούμενοι από το στρατόπεδο συγκέντρωσης του Νταχάου και μετά από το Άουσβιτς. Από την ίδρυση του μέχρι την απελευθέρωσή του υπολογίζεται ότι σε αυτό βρήκαν τον θάνατο περίπου 100.000 άτομα. Οι κρατούμενοι – εργάτες ήταν είτε κατάδικοι του κοινού ποινικού δικαίου είτε «μη κοινωνικοποιημένα» άτομα γερμανικής και αυστριακής καταγωγής. Εκτέλεσαν τις εξορυκτικές εργασίες αποκομίζοντας τόνους γρανίτη για την κατασκευή του τείχους που περιέβαλε το στρατόπεδο και των κτιριακών του εγκαταστάσεων.

Μέχρι την απελευθέρωσή του από τα συμμαχικά στρατεύματα στις 5 Μαΐου 1945, πάνω από 206.000 κρατούμενοι από όλη την Ευρώπη, γνώρισαν στο Μαουτχάουζεν ό,τι πιο απάνθρωπο μπορεί να συλλάβει ο ανθρώπινος νους. Για τους 122.797 από αυτούς – ανάμεσά τους και 3.700 Έλληνες – η απελευθέρωση ήρθε πολύ αργά. Οι περισσότεροι είχαν ήδη πεθάνει στα κρεματόρια του Μαουτχάουζεν. Οι συνθήκες ήταν πράγματι τόσο άθλιες, που στις 18 Αυγούστου 1938 σημειώνεται η πρώτη αυτοκτονία κρατουμένου και στις 15 Νοεμβρίου πυροβολείται κρατούμενος «που προσπαθούσε να δραπετεύσει». Μέχρι το τέλος του 1939 το Μαουτχάουζεν αριθμεί ήδη 2.800 κρατούμενους, οι οποίοι στεγάζονται σε 20 παραπήγματα παρατεταγμένα σε σειρές των τεσσάρων ή πέντε.

Μετά τον πόλεμο οι εγκαταστάσεις του κολαστηρίου μετατράπηκαν σε μουσείο και τόπο προσκυνήματος. Κάθε χρόνο, στην επέτειο απελευθέρωσης χιλιάδες άνθρωποι συρρέουν στο Μαουτχάουζεν, από όλη την Ευρώπη, αλλά και οι ελάχιστοι πλέον επιζώντες του…

Η μαρτυρία του Καμπανέλλη από την απελευθέρωση του Μαουτχάουζεν

Ο Ιάκωβος Καμπανέλλης, ακαδημαικός και θεατρικός συγγραφέας, υπήρξε για δυόμιση χρόνια κρατούμενος στο στρατόπεδο συγκέντρωσης και ένας από τους ελάχιστους επιζώντες του κολαστήριου αυτού. Ο Ιάκωβος Καμπανέλλης πέθανε το 2011. Σύμφωνα με το επίσημο  site www.kambanellis.gr στις 5 του Μάη 1945 , λίγο πριν από το μεσημέρι, ένα θεόρατο αμερικάνικο τανκ, γκρέμισε την πύλη του Μαουτχάουζεν και μπήκε στον περίβολο γράφει ο Καμπανέλλης στο βιβλίο του ‘’Μαουτχάουζεν’’. »Κι αυτό το θεόσταλτο άρμα της ελευθερίας ήταν, λέει, ένα από τα αμέτρητα κι ακατανίκητα της ενδεκάτης ταξιαρχίας αρμάτων της τρίτης αμερικάνικης Στρατιάς που διοικούσε κάποιος σπουδαίος στρατηγός ονόματι Τζώρτζ Πάττον!…»

‘’Ουρλιάζαμε, ξεσκίζαμε τα ρούχα μας, ταρακουνιόμαστε σαν διαμονισμένοι. Στριμωχνόμαστε, ποδοπατιόμαστε, για να φτάσουμε κοντά στο τανκ’’ γράφει ο Καμπάνέλλης. 

Το μνημειώδες έργο του Θεοδωράκη

Το μνημειώδες έργο του Θεωδοράκη ‘’Μαουτχάουζεν’’ ο κορυφαίος Έλληνας μουσικοσυνθέτης  μελοποίησε το 1965 σε ποίηση του θεατρικού συγγραφέα και ακαδημαϊκού Ιάκωβου Καμπανέλλη. 

Ο Μίκης Θεοδωράκης, είχε πρωτοπαρουσιάσει το ‘’Μαουτχάουζεν’’ στον τόπο του μαρτυρίου, στο πρώην ναζιστικό στρατόπεδο συγκέντρωσης, τον Μάιο του 1988, σε μια ιστορική συναυλία του με τη Μαρία Φαραντούρη, την Ανατολικογερμανίδα Γκίζελα Μάι και την Ελινόαρ Μοάβ-Βενιάδη (στα ελληνικά, γερμανικά και εβραϊκά, αντίστοιχα) παρουσία του τότε καγκελάριου της Αυστρίας, Φραντς Βρανίτσκι και δεκάδων χιλιάδων προσκυνητών από όλη την Ευρώπη.

Ιστορικής σημασίας υπήρξε και η δεύτερη παρουσίαση του έργου από τον ίδιο τον συνθέτη, επίσης με τη συγκλονιστική ερμηνεία της Μαρίας Φαραντούρη και παρουσία πάλι του Αυστριακού καγκελάριου Φραντς Βρανίτσκι, τον Μάιο του 1995, στην 50ή επέτειο από την απελευθέρωση του Μαουτχάουζεν.

Βίντεο: To Mάουχάουζεν σε Μουσική: Μίκη Θεοδωράκη, Ποίηση: Ιάκωβος Καμπανέλλης, Ερμηνεία: Μαρία Φαραντούρη από τη συναυλία του 1985 – Συναυλία στο Bελγίο