Η κυβέρνηση στη Αϊτή ζήτησε από τις ΗΠΑ και από τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών να αναπτύξουν στρατεύματα στη χώρα της Καραϊβικής για να τη βοηθήσουν να εγγυηθεί την ασφάλεια τοποθεσιών και εγκαταστάσεων στρατηγικής σημασίας, λόγω του φόβου πως μπορεί να γίνουν δολιοφθορές μετά τη δολοφονία του προέδρου Ζοβενέλ Μοΐζ, δήλωσε χθες Παρασκευή αϊτινός υπουργός.
«Μετά τη δολοφονία του προέδρου, φοβόμαστε ότι μισθοφόροι μπορεί να καταστρέψουν υποδομές για να προκαλέσουν χάος στη χώρα. Κατά τη διάρκεια συζήτησης με τον αμερικανό υπουργό Εξωτερικών και τον ΟΗΕ, υποβάλαμε το αίτημα αυτό», επιβεβαίωσε ο Ματιάς Πιερ, υπουργός αρμόδιος για εκλογικά ζητήματα, στο Γαλλικό Πρακτορείο.
Πρώην μέλη των ένοπλων δυνάμεων της Κολομβίας, ιδίως τα επίλεκτα, πιο καλά εκπαιδευμένα και εμπειροπόλεμα, μπαίνουν συχνά μετά την αποστρατεία τους στον πειρασμό να διαθέσουν τις υπηρεσίες τους στο εξωτερικό. Προσλαμβάνονται από ιδιωτικές εταιρείες ασφαλείας και αναπτύσσονται σε εμπόλεμες ζώνες, όπως το Ιράκ ή η Υεμένη, εξηγούν ανώτεροι αξιωματικοί των κολομβιανών ένοπλων δυνάμεων και ειδικοί.
To «προφίλ» των μισθοφόρων
Τουλάχιστον 17 πρώην μέλη των κολομβιανών ένοπλων δυνάμεων συγκαταλέγονται στους υπόπτους για τον φόνο αυτή την εβδομάδα του προέδρου της Αϊτής, του Ζοβενέλ Μοΐζ. Τον αρχηγό του κράτους γάζωσαν μέσα στο σπίτι του τις πρώτες πρωινές ώρες της Τετάρτης άνδρες οι οποίοι σύμφωνα με την αϊτινή αστυνομία ανήκαν σε ομάδα μισθοφόρων. Η δολοφονία βύθισε ακόμα πιο βαθιά στην πολιτική αστάθεια τη χώρα της Καραϊβικής, όπου ήδη η δράση συμμοριών αποτελούσε μάστιγα.
Το κίνητρο της δολοφονίας παραμένει ως εδώ ανεξιχνίαστο και οι ηθικοί αυτουργοί του είναι άγνωστοι. Το μόνο σίγουρο είναι ότι αν κανείς θέλει να προσλάβει μισθοφόρους, η Κολομβία μπορεί να του προσφέρει άφθονους, έπειτα από κάπου 60 χρόνια εμφυλίου πολέμου. Για όσους ανήκαν σε επίλεκτες μονάδες, η αποστρατεία συχνά έρχεται γύρω στα 40. Οι περισσότεροι παίρνουν μικρές συντάξεις· πολλοί δεν έχουν κανένα σχέδιο για το τι θα κάνουν μετά.
«Η στρατολόγηση κολομβιανών (σ.σ. πρώην) στρατιωτών για να πάνε σε άλλα μέρη του κόσμου, για να γίνουν μισθοφόροι, είναι ζήτημα που το γνωρίζουμε εδώ και πολύ καιρό (…) ο νόμος δεν το απαγορεύει», εξηγεί ο στρατηγός Λουίς Φερνάντο Ναβάρο, ο αρχηγός του κολομβιανού γενικού επιτελείου εθνικής άμυνας. «Για παράδειγμα, υπάρχει μεγάλος αριθμός κολομβιανών στρατιωτών στο Ντουμπάι», στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, παρατηρεί.
Περιβόητοι οι Κολομβιανοί απόστρατοι
Τα ΗΑΕ έχουν προσλάβει πολλούς κολομβιανούς πρώην στρατιωτικούς, που αναπτύσσουν εναντίον των σιιτών ανταρτών Χούθι στην Υεμένη. Στο πλευρό τους μάχονται μισθοφόροι από τον Παναμά, το Ελ Σαλβαδόρ ή τη Χιλή, διευκρινίζει ο Σον Μακφέιτ, αναλυτής του κέντρου μελετών Atlantic Council, καθηγητής στο Τζόρτζταουν και στη Σχολή Εθνικής Άμυνας των ΗΠΑ.
Οι αμοιβές πρώην στρατιωτικών από χώρες της Λατινικής Αμερικής είναι υποπολλαπλάσιες από αυτές των ομολόγων τους από τις ειδικές δυνάμεις των ΗΠΑ ή της Βρετανίας λ.χ., αλλά για τους ίδιους τα ποσά που ενθυλακώνουν είναι τουλάχιστον τετραπλάσια σε σχέση με τους μισθούς που έπαιρναν όταν υπηρετούσαν, σημείωνε ο κ. Μακφέιτ σε έκθεση που είχε γράψει το 2019.
Σύμφωνα με τον στρατηγό Ναβάρο, στα μέλη των ένοπλων δυνάμεων που αποστρατεύονται δίνεται η ευκαιρία να μετεκπαιδευθούν σε τεχνικές σχολές, πάντως ο στρατός δεν παρακολουθεί τι κάνουν αφού αποχωρήσουν από τις τάξεις του. Ο στρατηγός Εδουάρδο Σαπατέιρο, ο αρχηγός του κολομβιανού γενικού επιτελείου στρατού, συμπληρώνει πως οι κολομβιανοί πρώην στρατιωτικοί είναι δημοφιλείς «εξαιτίας όλης της εμπειρίας τους» στον εμφύλιο. «Είναι ντροπή, γιατί τους εκπαιδεύουμε για άλλα πράγματα», προσθέτει.
Οι πλέον περιζήτητοι πρώην στρατιωτικοί είναι αυτοί που έχουν εκπαιδευτεί στην καταστολή εξεγέρσεων, στην καταστολή αντάρτικου πόλης, στη διεξαγωγή αντιτρομοκρατικών επιχειρήσεων σε χώρες όπως οι ΗΠΑ ή το Ισραήλ, επισημαίνει στρατιωτική πηγή.
Η προοπτική της Κολομβίας
Στην Κολομβία γενικά είναι υποχρεωτική η θητεία στον στρατό ή στην αστυνομία για έναν χρόνο, αν και όσοι φοιτούν σε πανεπιστήμιο ή μπορούν να καταβάλουν χρηματικό ποσό απαλλάσσονται. Η παραμονή στις τάξεις των ένοπλων δυνάμεων είναι μια από τις ελάχιστες δουλειές που μπορούν να βρουν οι φτωχότεροι Κολομβιανοί.
Η δουλειά αυτή προσφέρει μικρό μισθό, είναι τρομερά επικίνδυνη, ενώ εξ ορισμού συνεπάγεται την απομάκρυνση από την οικογένεια, συχνά για μήνες. Χωρίς να λογαριάζεται η ευρεία δυσπιστία του πληθυσμού έναντι των στρατιωτικών στην Κολομβία, όπου οι ένοπλες δυνάμεις έχουν κατηγορηθεί σε αναρίθμητες περιπτώσεις για κατάφωρες παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Ο Σον Μακφέιτ υπογραμμίζει πως αν και αμερικανικές εταιρείες μισθοφόρων, όπως αυτή που ήταν άλλοτε γνωστή με την ονομασία Blackwater, είναι οι γνωστότερες σε διεθνές επίπεδο, χιλιάδες πρώην στρατιωτικοί από άλλα κράτη ακολουθούν τα τελευταία χρόνια τα βήματα ιδιωτικών εταιρειών ασφάλειας των ΗΠΑ.
«Κάθε μέρα αναφύονται νέες ιδιωτικές εταιρείες στρατιωτικών από χώρες όπως η Ρωσία, η Ουγκάντα, το Ιράκ, το Αφγανιστάν, η Κολομβία», ανέφερε στην έκθεσή του το 2019. Συχνά, οι άνδρες τους είναι πολύ πιο παράτολμοι από εκείνους της Blackwater κι έχουν κάθε πρόθεση «να δουλέψουν για όποιον τους προσφέρει την υψηλότερη ανταμοιβή», αψηφώντας λεπτομέρειες όπως «τα ανθρώπινα δικαιώματα». «Είναι μισθοφόροι με την πλήρη έννοια της λέξης».
Με πληροφορίες από: ΑΠΕ – ΜΠΕ / Φωτογραφίες Reuters
