Δεξιοί και φιλελεύθεροι απέχουν ελάχιστα μετά τις νέες βουλευτικές εκλογές που διεξήχθησαν χθες Κυριακή στη Βουλγαρία, ψηφοφορία που σημαδεύτηκε από την άνοδο εθνικιστικής φιλορωσικής παράταξης στη σκιά του πολέμου στην Ουκρανία, καθώς και από το σοκαριστικό επίπεδο της αποχής. Πρόκειται για το χειρότερο σενάριο, όπως το βλέπει τουλάχιστον η Εβελίνα Σλάβκοβα, αναλύτρια του κέντρου μελετών Trend: «Όσο πιο αμφίρροπο είναι το αποτέλεσμα, τόσο πιο δύσκολο θα είναι να σχηματιστεί σταθερή κυβέρνηση», εξηγούσε στο τηλεοπτικό δίκτυο Νόβα χθες βράδυ, μετά την πέμπτη εκλογική διαδικασία στη Βουλγαρία μέσα σε μόλις δύο χρόνια.
Το δεξιό κόμμα GERB του πρώην πρωθυπουργού Μπόικο Μπορίσοφ πιστώνεται πολύ μικρό προβάδισμα (24-26%) έναντι του φιλελεύθερου ψηφοδελτίου υπό τον κεντρώο πρώην ηγέτη Κίριλ Πετκόφ (23-24%), κατά τις προβλέψεις τεσσάρων ινστιτούτων δημοσκοπήσεων με βάση τα πρώτα μερικά αποτελέσματα. Τα επίσημα αποτελέσματα δεν θα ανακοινωθούν παρά αργότερα μέσα στην εβδομάδα.
Ο ελπίδες που γεννούσε το κύμα μαζικών διαδηλώσεων κατά της διαφθοράς το καλοκαίρι του 2020 μοιάζουν πια μακρινή ανάμνηση στη χώρα των 6,5 εκατομμυρίων κατοίκων, το φτωχότερο κράτος μέλος της ΕΕ και του NATO, βυθισμένο σε δαπανηρή πολιτική κρίση άνευ προηγουμένου από το τέλος του σοσιαλισμού το 1990.
«Καμιά εμπιστοσύνη σε κανέναν»
Μετά την πτώση του Μπόικο Μπορίσοφ, έπειτα από μια δεκαετία στην εξουσία, οι διάφορες παρατάξεις που τον διαδέχθηκαν δεν μπόρεσαν να σχηματίσουν κυβερνητική συμμαχία με διάρκεια. Η αποδιοργάνωση του πολιτικού σκηνικού επιταχύνθηκε όταν ξέσπασε ο πόλεμος στην Ουκρανία σε μια κοινωνία ιστορικά και πολιτισμικά κοντά στη Μόσχα, που διχάζεται για τη στρατιωτική βοήθεια στο Κίεβο.
Η νέα εθνικιστική, φιλορωσική παράταξη Βαζράζντανε («Αναγέννηση») επωφελήθηκε από το γεωπολιτικό περιβάλλον για να συνεχίσει την άνοδό της: συγκέντρωσε το 13-14% των ψήφων, από 10% στις εκλογές του Οκτωβρίου. Απορρίπτει κάθε προμήθεια όπλων στο Κίεβο και συντάσσεται ανοικτά με το Κρεμλίνο, όπως άλλοτε και οι σοσιαλιστές (ΣΚΒ, 9-10% των ψήφων), ιστορικοί κληρονόμοι του κομμουνιστικού κόμματος που κυβερνούσε άλλοτε τη χώρα της Βαλκανικής.
Η αποχή παρέμεινε σε δυσθεώρητα ύψη χθες, μολονότι ήταν λίγο μικρότερη από ό,τι στην προηγούμενη ψηφοφορία: το ποσοστό συμμετοχής εκτιμάται ότι μετά βίας έφθασε το 40%. Κι αυτοί που πήγαν να ψηφίσουν δεν έκρυβαν πως η υπομονή τους βρίσκεται στα όριά της. «Κάνω την ευχή να υπάρξει σταθερή κυβέρνηση, καταλαβαίνετε;», είπε ο Μπόγιαν Σαπούνοφ, 79χρονος συνταξιούχος, εξαντλημένος από την εναλλαγή προσωρινών κυβερνήσεων, ενώ ο Κρασιμίρ Ναϊντένοφ, ιδιωτικός υπάλληλος, 57 ετών, είπε πως δεν έχει πλέον «καμιά εμπιστοσύνη σε κανέναν».
Για τον Αντρέι Ράιτσεφ του ινστιτούτου Gallup International, «ο πόλεμος στην Ουκρανία, ο αλματωδώς αυξανόμενος πληθωρισμός, η πίεση των δυτικών εταίρων» θα έπρεπε θεωρητικά να ωθήσει τις μεγαλύτερες πολιτικές δυνάμεις, που δηλώνουν φίλα προσκείμενες στη Δύση, να συνεννοηθούν.
Αδύνατη η συνεννόηση;
Ο Λούκας Μάτσεκ, ερευνητής του Ινστιτούτου Ζακ Ντελόρ για την Κεντρική και την Ανατολική Ευρώπη, «αμφιβάλλει» για το κατά πόσον μπορεί να υπάρξει «αποχώρηση του Μπόικο Μπορίσοφ» από το βουλγάρικο πολιτικό σκηνικό, ενώ χαρακτηρίζει «ανησυχητικό» αυτό που χαρακτηρίζει «εκλογικό σπιράλ». Η Βουλγαρία βρίσκεται «στην ίδια κατάσταση με άλλες χώρες της κεντρικής Ευρώπης: ένας πρώην ηγέτης που προσπαθεί να αγκιστρωθεί στην εξουσία ενώ τα άλλα κόμματα αρνούνται να συμμαχήσουν μαζί του, χωρίς πάντως να έχουν κάποιο άλλο μεγάλο κοινό», λέει.
Ο ενδιαφερόμενος, ο Βούλγαρος δεξιός πρώην πρωθυπουργός, προειδοποιεί εναντίον της διεξαγωγής νέων εκλογών. «Θα ήταν αυτοκτονικό, ο περισσότερος κόσμος ζητάει να τελειώσει η αστάθεια», συνόψισε ο κ. Μπορίσοφ, 63 ετών, που πήγε να ψηφίσει με τζιν. Ο πολιτικός που πρόβαλε άλλοτε εικόνα ανθρώπου του λαού, η οποία όμως σπιλώθηκε λόγω των υποψιών σε βάρος του για διαφθορά, δεν μπόρεσε το φθινόπωρο να σχηματίσει κυβέρνηση, ελλείψει συμμάχων, παρότι νικητής των εκλογών.
Ο αντίπαλος και ορκισμένος εχθρός του Κίριλ Πετκόφ, 42 ετών, λέει πως σκοπός του είναι η Βουλγαρία να αποκτήσει «ζωή φυσιολογικής ευρωπαϊκής χώρας» κι οι πολίτες της να μην είναι πια αναγκασμένοι να μεταναστεύουν στο εξωτερικό. Αν όπως φαίνεται ούτε αυτή η ψηφοφορία βγάλει καθαρό νικητή, κι εκτός κάποιου άλλου απροόπτου, οι Βούλγαροι θα χρειαστεί να υπομείνουν ακόμη μια προσωρινή κυβέρνηση που θα ονομάσει ο πρόεδρος Ρούμεν Ράντεβ, ο οποίος προσωπικά δηλώνει πως εναντιώνεται στην αποστολή όπλων στην Ουκρανία. Παρότι τα βουλγάρικα εργοστάσια πυρομαχικών παράγουν με ταχείς ρυθμούς αφότου άρχισε η ρωσική εισβολή στην ουκρανική επικράτεια κι εξάγουν εμμέσως, μέσω τρίτων άφθονο πολεμικό υλικό στην Ουκρανία.
Με πληροφορίες από: ΑΠΕ – ΜΠΕ / Φωτογραφίες Reuters
