Η πώληση των stealth μαχητικών αεροσκαφών πέμπτης γενιάς F-35 από τις ΗΠΑ στη Σαουδική Αραβία έχει «κλειδώσει» και το Ισραήλ επιδιώκει να επηρεάσει τις λεπτομέρειες της συμφωνίας, για αν εξασφαλίσει την αεροπορική του υπεροχή στην Μέση Ανατολή.
Κατά τη συνάντησή του με τον πρίγκιπα διάδοχο και ντε φάκτο ηγέτη της Σαουδικής Αραβίας Μοχάμεντ Μπιν Σαλμάν στον Λευκό Οίκο, ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ δήλωσε σε δημοσιογράφους ότι τα μαχητικά που θα παραλάβει το βασίλειο θα είναι «παρόμοια» με εκείνα του Ισραήλ.
Αμερικανοί αξιωματούχοι και ειδικοί στον τομέα της άμυνας δήλωσαν στο Reuters ότι τα F-35 που θα πωληθούν στη Σαουδική Αραβία θα είναι λιγότερο προηγμένα από αυτά που χρησιμοποιεί η ισραηλινή Πολεμική Αεροπορία.
Aυτό επιβεβαίωσε και σε σημερινή (20.11.2025) ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπέντζαμιν Νετανιάχου, στην πρώτη του αντίδραση για την πώληση. «Χθες μίλησα εκτενώς με τον Υπουργό Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο, ο οποίος επιβεβαίωσε εκ νέου ότι οι ΗΠΑ θα διατηρήσουν το ποιοτικό στρατιωτικό πλεονέκτημα του Ισραήλ στις προμήθειες όπλων στη Μέση Ανατολή».
Επανέλαβε, επίσης, την αντίθεσή του στην προμήθειαν των προηγμένων stealth μαχητικών στην Τουρκία.
Israeli PM Netanyahu on the sale of F-35s to Saudi Arabia:
«Yesterday I spoke at length with Secretary of State Marco Rubio, who reaffirmed that the U.S. will maintain Israel’s qualitative military edge in Middle East arms supplies.» pic.twitter.com/rpErwl8SPv
— Open Source Intel (@Osint613) November 20, 2025
Οι διαφορές με τα ισραηλινά F-35
Το Ισραήλ έχει μοναδικές άδειες για την τροποποίηση των F-35 του, συμπεριλαμβανομένης της δυνατότητας ενσωμάτωσης των δικών του οπλικών συστημάτων και προσθήκης δυνατοτήτων παρεμβολής ραντάρ και άλλων αναβαθμίσεων που δεν απαιτούν την έγκριση των ΗΠΑ.
Ωστόσο, η ισραηλινή Πολεμική Αεροπορία αντιτάχθηκε στην προγραμματισμένη πώληση, προειδοποιώντας σε έγγραφο προς τους πολιτικούς ηγέτες ότι αυτό θα υπονόμευε την αεροπορική υπεροχή του Ισραήλ στην περιοχή.
Ακόμα κι αν η Σαουδική Αραβία αποκτήσει τα αεροσκάφη, είναι απίθανο να παραλάβει τον προηγμένο AIM-260 JATM (Joint Advanced Tactical Missile), τον πύραυλο αέρος-αέρος νέας γενιάς που αναπτύσσεται για τα αεροσκάφη πέμπτης γενιάς, σύμφωνα με τον Ντάγκλας Μπίρκι, εκτελεστικό διευθυντή του Ινστιτούτου Αεροδιαστημικών Σπουδών Μίτσελ.
Η εμβέλεια του JATM, που ξεπερνά τα 200 χιλιόμετρα, αντιπροσωπεύει την πιο ευαίσθητη τεχνολογία πυραύλων που σχετίζεται με τα F-35. Ο πύραυλος πιθανότατα θα προσφερθεί στο Ισραήλ, γράφει το Reuters.
Το F-35 προσαρμόζεται σε κάθε χώρα και πιλότο. Οι ΗΠΑ έχουν τις πιο ικανές εκδόσεις, με κάθε άλλο έθνος να παίρνει ένα «κατώτερο» μαχητικό.
Τα μελλοντικά σαουδαραβικά αεροσκάφη θα είναι τεχνολογικά «κατώτερα» από τα ισραηλινά, με βάση το πακέτο λογισμικού για το οποίο θα δοθεί άδεια χρήσης.
Πέρα από τις διαφορές στις δυνατότητες, το Ισραήλ διατηρεί ένα αριθμητικό πλεονέκτημα, καθώς αυτή τη στιγμή διαθέτει δύο μοίρες F-35 και μια τρίτη σε παραγγελία. Η Σαουδική Αραβία θα περιοριστεί σε δύο μοίρες.
Η τελική απόφαση για την πώληση στη Σαουδική Αραβία θα πρέπει να εγκριθεί από το Κογκρέσο.
Οι ανησυχίες του Ισραήλ
Παράλληλα, αξιωματούχος του Λευκού Οίκου δήλωσε στο ισραηλινό Channel 12 ότι η κυβέρνηση Τραμπ θα πραγματοποιήσει περαιτέρω συνομιλίες με το Ισραήλ σχετικά με τη συμφωνία, προκειμένου να διασφαλίσει ότι η συμφωνία είναι ισορροπημένη.
Το Ισραήλ, το οποίο είναι αυτή τη στιγμή η μόνη χώρα στη Μέση Ανατολή που διαθέτει F-35, έχει εκφράσει την ανησυχία του για την πώληση των μαχητικών αεροσκαφών από τις ΗΠΑ στη Σαουδική Αραβία , φοβούμενο ότι αυτό θα θέσει σε κίνδυνο την στρατιωτική του υπεροχή.
Ο ανώνυμος αξιωματούχος δήλωσε στο Channel 12 ότι «η κυβέρνηση Τραμπ έχει δεσμευτεί στον νόμο που ορίζει ότι οι ΗΠΑ θα διατηρήσουν το πλεονέκτημα των Ισραηλινών Δυνάμεων στη Μέση Ανατολή» και διαβεβαίωσε ότι η κυβέρνηση δεν θα αθετήσει αυτή την υπόσχεση.
Ταυτόχρονα, όπως ανέφερε το Channel 12, οι ΗΠΑ δεν είναι διατεθειμένες να θέσουν ως όρο για την πώληση των F-35 στη Σαουδική Αραβία την ομαλοποίηση των σχέσεων με το Ισραήλ, όπως ήλπιζε η Ιερουσαλήμ. Το Ριάντ έχει εκφράσει ενδιαφέρον για την ομαλοποίηση των σχέσεων με το Ισραήλ, αλλά έχει θέσει ως όρο εδώ την εγκαθίδρυση ενός παλαιστινιακού κράτους.
Το Ισραήλ επιθυμεί να διατηρήσει το ποιοτικό στρατιωτικό του πλεονέκτημα στην περιοχή, έχοντας τα πιο προηγμένα αεροσκάφη, και στο παρελθόν έχει πιέσει τις ΗΠΑ για να αποτρέψει την πώληση του F-35 σε άλλες γειτονικές χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Τουρκίας και των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων (ΗΑΕ).
Ακόμα κι αν η πώληση ολοκληρωθεί, πιθανότατα θα χρειαστούν τουλάχιστον επτά χρόνια για να παραδοθεί το πρώτο αεροσκάφος, κάτι που το Channel 12 σημείωσε ότι δίνει στο Ισραήλ άφθονο χρόνο για να διαπραγματευτεί περαιτέρω τους όρους της πώλησης με τις ΗΠΑ.
Mε πληροφορίες από: Reuters
