*Του Κώστα Σαρικά
Μια νέα εποχή ξημερώνει για τον Στόλο, και το πρώτο της «κεφάλαιο» γράφεται στον Ατλαντικό, εκεί όπου η φρεγάτα Belharra «Κίμων» τύπου FDI – HN διανύει τα τελευταία ναυτικά μίλια των θαλάσσιων δοκιμών της.
O χρόνος μετρά πλέον αντίστροφα για την ιστορική ημέρα της 18ης Δεκεμβρίου 2025, όταν στον ιστό της θα υψωθεί για πρώτη φορά η γαλανόλευκη και ο Έλληνας κυβερνήτης θα παραλάβει επίσημα το πρώτο ψηφιακό πλοίο αεράμυνας περιοχής του Πολεμικού Ναυτικού.
Είναι η πρώτη φορά μετά από 26 ολόκληρα χρόνια που ο Στόλος αποκτά καινούργια κύρια μονάδα επιφανείας. Από τον Ιανουάριο του 1999, όταν παρελήφθη η «Σαλαμίς», μέχρι σήμερα, το Πολεμικό Ναυτικό κρατούσε σε υψηλή ετοιμότητα έναν στόλο που είχε ξεπεράσει κατά πολύ τον ηλικιακό σχεδιασμό του.
Η «Κίμων» δεν έρχεται απλώς να προστεθεί ως ακόμα ένα πλοίο στα επιχειρησιακά σχέδια αλλά για να αποτελέσει τη «game changer» ναυτική πλατφόρμα στην Ανατολική Μεσόγειο. Οι τέσσερις ελληνικές FDI HN – «Κίμων», «Νέαρχος», «Φορμίων» και «Θειστοκλής» δεν μπορούν να χαρακτηριστούν απλά ως φρεγάτες με αυξημένες δυνατότητες.
Αντιθέτως, αποτελούν κέντρα αεράμυνας περιοχής, δικτυοκεντρικούς κόμβους που θα συνδέουν τη θάλασσα με τον αέρα και τη ξηρά. Πλατφόρμες που θα συνομιλούν σε πραγματικό χρόνο με Rafale, F-16 Viper, μελλοντικά F-35, με επίγεια ραντάρ και κέντρα επιχειρήσεων, αλλάζοντας τον τρόπο που η Ελλάδα αντιλαμβάνεται και ασκεί ναυτική ισχύ στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο.
Το «ημερολόγιο» των δοκιμών στον Ατλαντικό
Οι πληροφορίες από τη Γαλλία είναι σαφείς και αναφέρουν ότι ο κύριος φάκελος των θαλάσσιων δοκιμών της «Κίμων» έχει ουσιαστικά κλείσει. Το πλοίο έχει βγει και ξαναβγεί στο πέλαγος, έχει δοκιμάσει τις αντοχές και τα όριά του, και πλέον εισέρχεται στη φάση του «fine tuning» των τελευταίων ρυθμίσεων και μικρών παρεμβάσεων που προηγούνται της παράδοσης.
Στον Ατλαντικό, σε sea state 4 και με κύματα ύψους 2,5 μέτρων, η «Κίμων» δοκιμάστηκε σε όλα τα επίπεδα:
- Πλατφόρμα και κυβερνησιμότητα:
Απότομοι ελιγμοί, «σπάσιμο» κύματος, crash stop, επιταχύνσεις και επιβραδύνσεις, συμπεριφορά της πλώρης σε «κάθισμα». Το rudder control και τα συστήματα πρόωσης αξιολογήθηκαν σε πραγματικές, απαιτητικές συνθήκες. - Πρόωση και μηχανολογικά:
Cavitation και περιθώρια ασφαλείας, αξιοπιστία των shaft lines, θερμικά φορτία και λιπαντικά, συμπεριφορά σε υψηλές ταχύτητες. Όλα αυτά δεν είναι απλώς τεχνικές λεπτομέρειες – είναι ο πυρήνας της αξιοπιστίας ενός πλοίου που καλείται να βρεθεί, όταν χρειαστεί, στο όριο των δυνατοτήτων του. - Σταθερότητα αισθητήρων και ιστού:
Το ραντάρ Sea Fire 500, οι ηλεκτροπτικοί αισθητήρες PASEO XLR, οι κεραίες και οι υπερκατασκευές δοκιμάστηκαν σε έντονο κυματισμό και άνεμο. Το ζητούμενο: να διατηρούν σταθερή εικόνα και καθαρά ίχνη στόχων, ακόμη και όταν το πλοίο «δουλεύει» δυνατά πάνω στο κύμα.
Παράλληλα, δοκιμάστηκαν εντατικά:
- Το σύστημα μάχης SETIS, με σενάρια πολλαπλών απειλών, συνδυασμό δεδομένων από αισθητήρες, κατανομή στόχων και εφαρμογή rules of engagement.
- Το δίκτυο επικοινωνιών, που αποτελεί την «ραχοκοκαλιά» της δικτυοκεντρικής λειτουργίας της φρεγάτας.
- Τα συστήματα αυτοματισμού, ενέργειας και ασφαλείας, από την παραγωγή ισχύος έως τα εφεδρικά πρωτόκολλα σε περίπτωση βλάβης.
Μετά την ολοκλήρωση των βασικών δοκιμών, το πλοίο επέστρεψε στο ναυπηγείο, όπως προβλεπόταν, για ελέγχους, διορθώσεις και τελικές ρυθμίσεις. Ακολουθεί ένας σύντομος κύκλος επιβεβαιωτικών sea trials – περισσότερο διαδικαστικού χαρακτήρα – πριν τη μεγάλη στιγμή της ύψωσης της ελληνικής σημαίας στις 18 Δεκεμβρίου και την αναχώρηση για τη Βρέστη, όπου θα φορτωθεί ο πλήρης οπλισμός.
Η «αθόρυβη» δουλειά των 128
Πίσω από κάθε εντυπωσιακή εικόνα προόδου του πλοίου που βγήκε στον Ατλαντικό κρύβεται η καθημερινή, επίμονη δουλειά των 128 στελεχών του πληρώματος της «Κίμων». Για τα στελέχη του Πολεμικού Ναυτικού το πλοίο δεν είναι απλώς μια νέα Μονάδα. Είναι το νέο τους «σπίτι», το νέο τους οπλοστάσιο και ταυτόχρονα το πεδίο που θα κρίνει αν η μετάβαση στη νέα εποχή θα γίνει ομαλά.
Το πλήρωμα:
- Μαθαίνει στην πράξη κάθε γωνιά του πλοίου – από τους διαδρόμους και τις επιστασίες μέχρι τους σταθμούς μάχης.
- Εκπαιδεύεται στη διαχείριση ενέργειας, στους αυτοματισμούς και στην αντιμετώπιση απομονωμένων βλαβών.
- Ασκείται διαρκώς σε damage control, στο «αόρατο» μυστικό επιβιωσιμότητας κάθε μονάδας επιφανείας: φωτιές, εισροές υδάτων, απώλεια ισχύος, σενάρια που κανείς δεν θέλει να ζήσει σε πραγματικές συνθήκες, αλλά όλοι πρέπει να είναι έτοιμοι να αντιμετωπίσουν.
Σημαντική λεπτομέρεια, που δείχνει τη σοβαρότητα της προετοιμασίας είναι ότι πάνω στη φρεγάτα «Κίμων» βρίσκονται ήδη στελέχη που ανήκουν στον βασικό κορμό των επόμενων φρεγατών, «Νέαρχος» και «Φορμίων». Η τεχνογνωσία που αποκτάται τώρα, κατά τις δοκιμές και την ένταξη της πρώτης FDI, «μοιράζεται» από την πρώτη στιγμή, ώστε οι επόμενες να μπουν σε υπηρεσία πολύ ταχύτερα και με πολύ πιο περιορισμένες «παιδικές ασθένειες».
Όταν η «Κίμων» και τα 128 μέλη του πληρώματος καταπλεύσουν στο Ναύσταθμο Σαλαμίνας, στις αρχές Ιανουαρίου, δεν θα πρόκειται απλώς για την άφιξη ενός νέου πλοίου. Θα είναι μια ημέρα υψηλού συμβολισμού για το Πολεμικό Ναυτικό: για πρώτη φορά μετά από 26 χρόνια, ο Στόλος παραλαμβάνει καινούργια φρεγάτα – και μάλιστα μία που αλλάζει ολόκληρο το δόγμα επιχειρήσεων.
Πλωτός «πύργος» αεράμυνας περιοχής και δικτυοκεντρικός κόμβος
Η φρεγάτα FDI HN «Κίμων», με το ραντάρ Sea Fire 500 και τους αντιαεροπορικούς πυραύλους ASTER-30, αναλαμβάνει ρόλο «πύργου» αεράμυνας περιοχής πάνω σε πλωτή πλατφόρμα. Το AESA ραντάρ καλείται να εντοπίζει, να ιχνηλατεί και να διακρίνει στόχους σε μεγάλο βάθος, μέσα σε sea clutter, με άνεμο, παρεμβολές και σύνθετες συνθήκες.
Σε επιχειρησιακό επίπεδο, αυτό σημαίνει ότι το Πολεμικό Ναυτικό αποκτά πλοίο ικανό να:
- Παρέχει ομπρέλα αεράμυνας περιοχής πάνω από κρίσιμες θαλάσσιες ζώνες του Αιγαίου και της Ανατολικής Μεσογείου.
- Εντάσσεται σε δικτυοκεντρικό περιβάλλον με Rafale, F-16 Viper και μελλοντικά F-35, ανταλλάσσοντας τακτική εικόνα σε πραγματικό χρόνο.
- Λειτουργεί ως κομβικό σημείο στην αλυσίδα αισθητήρων–όπλων του Εθνικού Αμυντικού Συστήματος, «δένοντας» ναυτικές και αεροπορικές πλατφόρμες.
Οι FDI δεν έρχονται απλώς να καλύψουν ένα κενό. Έρχονται να μετατρέψουν τον Στόλο σε βασικό πυλώνα της εθνικής αεράμυνας σε μεγάλες αποστάσεις. Και αυτό εξηγεί γιατί στο Αρχηγείο Στόλου δεν μιλούν για «μια απλή αλλαγή σελίδας», αλλά για αλλαγή φιλοσοφίας στον τρόπο σχεδίασης και διεξαγωγής ναυτικών και διακλαδικών επιχειρήσεων.
Το σιωπηλό πλεονέκτημα στον ανθυποβρυχιακό πόλεμο
Ο Ατλαντικός, με τα δυνατά ρεύματα και τα έντονα θερμοκλινή, ήταν ιδανικό «εργαστήριο» για να δοκιμαστούν οι ανθυποβρυχιακές δυνατότητες της «Κίμων». Η φρεγάτα διαθέτει σόναρ τρόπιδας και μεταβλητού βάθους (VDS), σχεδιασμένα να «τρυπούν» τον θόρυβο και να δίνουν καθαρή εικόνα υποβρύχιων επαφών σε διαφορετικά στρώματα βάθους.
Σε σύζευξη με το ελικόπτερο MH-60R Romeo, το πλοίο μπορεί να:
- Επεκτείνει δραστικά την ακτίνα ανθυποβρυχιακής κάλυψης.
- Εντοπίζει και να προσβάλει ταχύτερα στόχους με τορπίλες ελαφρού τύπου.
- Συνδυάζει passive και active αισθητήρες σε πολλαπλά βάθη, δημιουργώντας ένα «δίχτυ» επιτήρησης κάτω από την επιφάνεια.
Για ένα Πολεμικό Ναυτικό με παράδοση στον υποβρύχιο πόλεμο, η FDI δεν είναι απλώς ένα ακόμα ανθυποβρυχιακό εργαλείο, αλλά μια σύγχρονη, «ήσυχη» πλατφόρμα με βαθιά ASW εμβέλεια, η οποία προσθέτει κρίσιμο πλεονέκτημα στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο, όπου ο υποβρύχιος ανταγωνισμός με την Τουρκία είναι ήδη έντονος και αναμένεται να γίνει ακόμη πιο απαιτητικός.
Από την «Κίμων» στη «Θεμιστοκλής» – Η επόμενη μέρα των FDI HN
Την ώρα που η πρώτη φρεγάτα ολοκληρώνει το επιχειρησιακό της «ημερολόγιο» δοκιμών, στο βάθος του ορίζοντα διαγράφεται ήδη η συνέχεια. Με τη «βούλα» πλέον, το Πολεμικό Ναυτικό προχωρά στην απόκτηση της τέταρτης φρεγάτας FDI, που θα φέρει το όνομα «Θεμιστοκλής» (F-604).
Η «Θεμιστοκλής» θα είναι η πρώτη σε διαμόρφωση Standard 2++, ενσωματώνοντας σειρά βελτιώσεων σε σχέση με τις τρεις πρώτες ελληνικές Belh@rra:
- Πρόβλεψη για εκτοξευτήρες SYLVER A70, που ανοίγουν τον δρόμο για φιλοξενία στρατηγικών πυραύλων μεγάλης εμβέλειας.
- Αναβαθμίσεις στο σύστημα «Κένταυρος» της ΕΑΒ και στην ψηφιακή αρχιτεκτονική του πλοίου.
- Ενισχυμένα συστήματα ηλεκτρονικού πολέμου (EW) και αυτοπροστασίας.
Η επιλογή αυτής της διαμόρφωσης δεν αφορά μόνο τη «Θεμιστοκλή». Δημιουργεί το υπόβαθρο ώστε, με σταδιακές retrofit παρεμβάσεις, όλες οι φρεγάτες της κλάσης να φτάσουν σε αντίστοιχο επίπεδο, με:
- Αναβαθμίσεις σε software/firmware του συστήματος μάχης και των αισθητήρων.
- Προσαρμογές στη διαμόρφωση των VLS για συμβατότητα με νέους τύπους πυραύλων.
- Ενοποίηση standard για λόγους logistics, εκπαίδευσης και επιχειρησιακής ευελιξίας.
Με άλλα λόγια, η «Κίμων» είναι η απαρχή, αλλά το σχέδιο για τις FDI HN είναι βαθύτερο και μακροπρόθεσμο.
SCALP Naval, SYLVER A70, ELSA – Η είσοδος στη στρατηγική κρούση
Η συζήτηση που άνοιξε ήδη από το 2024 στη Λοριάν για την πιθανή προμήθεια πυραύλων SCALP Naval (MdCN) για τις ελληνικές φρεγάτες, σε συνδυασμό με την πρόβλεψη για SYLVER A70 στη «Θεμιστοκλή», οδηγεί σε μια πολύ πιο ευρεία προοπτική: στην είσοδο του Στόλου στον χώρο των στρατηγικών όπλων μεγάλης εμβέλειας.
Ο SCALP Naval, με εμβέλεια περίπου 1.000 χλμ., προσφέρει ήδη δυνατότητα κρούσης βαθιά στην ενδοχώρα. Ακόμη πιο φιλόδοξο είναι το ευρωπαϊκό πρόγραμμα ELSA (European Long–Range Strike Approach), που στοχεύει σε πυραύλους:
- Με εμβέλεια 1.000–2.000 χλμ.
- Με εκδόσεις cruise και βαλλιστικές.
- Με δυνατότητα εκτόξευσης από ναυτικές, αεροπορικές και χερσαίες πλατφόρμες.
- Με προηγμένα συστήματα καθοδήγησης, αισθητήρων και AI για αποφυγή παρεμβολών και προσαρμογή διαδρομής.
Για το Πολεμικό Ναυτικό, η προοπτική να φιλοξενήσει στο μέλλον τέτοιου τύπου όπλα πάνω στις FDI σημαίνει μετατροπή από καθαρά αμυντικό Στόλο σε δύναμη αποτροπής στρατηγικής κρούσης.
- Εμβέλεια πλήγματος 1.000+ χλμ. σημαίνει δυνατότητα στόχευσης κρίσιμων υποδομών, μεγάλων πλοίων και βάσεων σε όλη την Ανατολική Μεσόγειο, τη Βόρεια Αφρική και βαθιά στην ενδοχώρα της Τουρκίας.
- Σε συνδυασμό με την Πολεμική Αεροπορία – Rafale με SCALP EG και μελλοντικά F-35 – δημιουργείται ένα διακλαδικό πλέγμα στρατηγικής κρούσης, που καθιστά οποιονδήποτε αντίπαλο πολύ πιο προσεκτικό στις κινήσεις του.
Σε αυτό το πλαίσιο, η «Κίμων» και οι υπόλοιπες FDI φρεγάτες δεν είναι μόνο πλοία αεράμυνας ή ανθυποβρυχιακού πολέμου. Είναι πλατφόρμες που, όταν κληθούν, μπορούν να αναλάβουν ρόλο-κλειδί στη στρατηγική αποτροπής της χώρας.
Ευρωπαϊκή FDI με ελληνική προστιθέμενη αξία
Η επιλογή της Belh@rra από την Ελλάδα και τη Γαλλία δεν περνά απαρατήρητη στην Ευρώπη. Το αυξανόμενο ενδιαφέρον χωρών όπως η Σουηδία και η Πορτογαλία για την απόκτηση φρεγατών FDI προσθέτει ένα ακόμη σημαντικό στοιχείο και δίνει προστιθέμενη αξία για τον ίδιο τον ελληνικό Στόλο.
Οι Σουηδοί αναζητούν τέσσερις νέες κύριες μονάδες επιφανείας μέχρι το 2030, αυξάνοντας για πρώτη φορά το τονάζ των πλοίων τους πέρα από τις κλασικές κορβέτες και περιπολικά της Βαλτικής. Η FDI, με τη fast track εμπειρία ναυπήγησης και ένταξης σε Γαλλία και Ελλάδα, προσφέρει στους Σουηδούς κάτι κρίσιμο: ρεαλιστικό χρονοδιάγραμμα παράδοσης για τις δύο πρώτες φρεγάτες μέχρι το 2030, συνδυασμένο με ώριμη τεχνολογία.
Η Πορτογαλία, από την πλευρά της, εμφανίζεται σε δημοσιεύματα να «φλερτάρει» έντονα με την FID ως επόμενη φρεγάτα για το δικό της στόλο, με τις συζητήσεις Λισαβόνας–Παρισιού να καταγράφουν εδώ και καιρό τις αντίστοιχες απαιτήσεις και προτεραιότητες.
Για την Ελλάδα, η ύπαρξη επιπλέον ευρωπαϊκών χρηστών της FDI σημαίνει:
- Καλύτερη τιμή και διαθεσιμότητα σε αναλώσιμα, ανταλλακτικά και οπλισμό, καθώς αυξάνεται ο συνολικός αριθμός πλοίων και δημιουργείται οικονομία κλίμακας.
- Ισχυρότερη εφοδιαστική αλυσίδα σε βάθος χρόνου, με περισσότερες γραμμές υποστήριξης και μικρότερο ρίσκο εξάρτησης από έναν μόνο χρήστη.
- Δυνατότητα για ευρωπαϊκές συμπαραγωγές, αναβαθμίσεις και κοινά προγράμματα R&D σε επίπεδο αισθητήρων, όπλων και συστημάτων μάχης.
Με απλά λόγια: όσο περισσότερο η FDI εδραιώνεται ως ευρωπαϊκή φρεγάτα αναφοράς, τόσο ανεβαίνει και η αξία – επιχειρησιακή, βιομηχανική και πολιτική – των ελληνικών FDI HN.
Η «πρόβα τζενεράλε» πριν την ιστορική ημέρα
Και κάπως έτσι φτάνουμε στην τελική ευθεία. Οι τελευταίες δοκιμές, οι έλεγχοι στο ναυπηγείο, οι μικρές διορθώσεις, τα σενάρια στα κέντρα επιχειρήσεων, η προετοιμασία στο Ναύσταθμο Σαλαμίνας για την υποδοχή της «Κίμων». Όλα αυτά συνθέτουν την «πρόβα τζενεράλε» πριν από την ιστορική 18η Δεκεμβρίου.
Την ημέρα που θα υψωθεί η ελληνική σημαία στον ιστό της, τα βλέμματα δεν θα είναι στραμμένα μόνο στην πρώτη FDI HN αλλά ακόμα:
- Στην αλυσίδα που ξεκινά από την «Κίμων», συνεχίζεται με τη «Νέαρχο» και την «Φορμίων» και κορυφώνεται με τη «Θεμιστοκλή».
- Στο νέο δόγμα επιχειρήσεων που γεννιέται στο Αρχηγείο Στόλου.
- Στη μετατροπή του Πολεμικού Ναυτικού από έναν στόλο που για χρόνια πάλευε με τη γήρανση των πλοίων του, σε μια δύναμη ψηφιακής, δικτυοκεντρικής και στρατηγικής αποτροπής, με αιχμή τις FDI HN.
Η φρεγάτα «Κίμων» δεν είναι απλώς το πρώτο πλοίο μιας νέας κλάσης. Είναι η απόδειξη ότι η Ελλάδα αποφάσισε να κοιτάξει μπροστά, να επενδύσει σε τεχνολογική υπεροχή και να στηρίξει την αποτροπή της όχι μόνο στην αυταπάρνηση των στελεχών της – που πάντα υπήρχε – αλλά και σε σύγχρονα μέσα τελευταίας τεχνολογίας.
