Η ένταση στον Περσικό κόλπο ανάμεσα στο Ιράν και τις ΗΠΑ αυξάνεται συνεχώς, ο Τραμπ έχει δώσει το «ΟΚ» τα αμερικανικά πλοία να ανοίξουν πυρ στα ιρανικά και το ερώτημα που δημιουργείται είναι σαφές, θέλουν πραγματικά οι ΗΠΑ ένα νέο πόλεμο;
Ο ουρανός ανάμεσα σε Τεχεράνη και Ουάσινγκτον δεν ήταν ποτέ «ξάστερος» αλλά μετά και τη δολοφονία του στρατηγού Σουλεϊμανί, της σημαντικότερης στρατιωτικής προσωπικότητας στη 40χρονη ιστορία της Ισλαμικής Δημοκρατίας, τα σύννεφα που μαζεύονται έχουν αρχίσει να «σκουραίνουν» επικίνδυνα.
Το παρολίγον θερμό επεισόδιο στον Περσικό, λίγες μέρες πριν, έφερε την οργισμένη αντίδραση του Τραμπ, την ώρα που ο στρατιωτικός δορυφόρος της Τεχεράνης έριξε λάδι στη φωτιά. Πολλοί αναλυτές -όχι μόνο στο Ιράν ή και στις ΗΠΑ- εκτιμούν πως ένας πόλεμος στη Μέση Ανατολή είναι αναπότρεπτος.
Το Ιράν ίσως να έχει πολλές επιλογές για να εξαπολύσει έναν όλεθρο εναντίον αμερικανικών στόχων και των συμμάχων τους στη Μέση Ανατολή, είτε μόνο του είτε μέσω αντιπροσώπων. Αλλά, την ίδια στιγμή, έχει πολύ ισχυρό λόγο να σταματήσει και να ξανασκεφτεί μια τέτοια κίνηση. Πέρα από τις εκρήξεις οργής στο Ιράν ή τους συναγερμούς σε χώρες με αμερικανικούς στόχους, υπάρχει η σκληρή πραγματικότητα πως το Ιράν δεν μπορεί να αντέξει οικονομικά τον πόλεμο ενάντια σε έναν ισχυρότερο αντίπαλο.
Κάθε εκδίκηση που μπορεί να οδηγήσει σε πολεμική σύρραξη θα προκαλέσει τρομερές ρωγμές στην Ισλαμική Δημοκρατία, αναφέρουν διεθνείς αναλυτές. Ακόμη και αν τα ιρανικά αντίποινα προκαλέσουν τον θάνατο πολύ περισσότερων Αμερικανών από όσους φαντάζεται ο Ντόναλντ Τραμπ, η Τεχεράνη θα κληθεί να πληρώσει ασυγκρίτως μεγαλύτερο τίμημα. Αυτό είναι λοιπόν ένα απότελεσμα που το ιρανικό καθεστώς συνειδητά επιχειρεί να αποφύγει.
Οι ηγέτες της Ισλαμικής Δημοκρατίας αρέσκονται στο να παρουσιάζουν τους εαυτούς τους ως γνώστες των στρατηγικών ζητημάτων. Πως είναι ικανοί να προβλέπουν την επόμενη κίνηση των αντιπάλων τους. Αλλά, προφανώς, δεν έκριναν σωστά τον Ντόναλντ Τραμπ. Επειδή θεωρούσαν λοιπόν ότι ο Τραμπ δεν θα έκανε τίποτα για να ξεκινήσει έναν πόλεμο, εδώ και μήνες προέβαιναν σε συνεχείς σοβαρές προκλήσεις εναντίον των ΗΠΑ.
Ο σκοπός τους ήταν να αναγκάσουν τις ΗΠΑ να ελαφρύνουν τις οικονομικές κυρώσεις που είχε επιβάλει ο Τραμπ, μετά την αποχώρηση των Αμερικανών από τη συμφωνία με τα πυρηνικά, τον Μάιο του 2018. Η Τεχεράνη αρχικά αποφάσισε να αναμένει τις κυρώσεις, αλλά στη συνέχεια αντιλήφθηκε ότι είναι πιο δυσβάσταχτες απ’ όσο περίμενε.
Έναν χρόνο νωρίτερα, έως τον Μάιο του 2019, οι Ιρανοί ξεκίνησαν μια εκστρατεία εκφοβισμού εξαπολύοντας επιθέσεις εναντίον εμπορικών πλοίων σε διεθνή ύδατα. Ήταν όμως πολύ προσεκτικοί και κανείς δεν έχασε τη ζωή του ούτε βυθίστηκε κάποιο πλοίο.
Η Τεχεράνη υπολόγιζε πως με αυτές τις κινήσεις θα προκαλούσε μια αντίστοιχη απάντηση των ΗΠΑ, αρκετή για να προκληθεί μια κρίση και, ακολούθως, διπλωματική παρέμβαση που θα υποχρέωνε και τους δύο να υποχωρήσουν. Το Ιράν θα «υποχρεωνόταν» να σταματήσει τις επιθέσεις και η Αμερική να πάρει πίσω τις κυρώσεις.
Όταν από τον πρώτο γύρο προκλήσεων δεν ήρθε η αμερικανική απάντηση, οι Ιρανοί κατέρριψαν ένα αμερικανικό στρατιωτικό μη επανδρωμένο αεροσκάφος (drone). Την τελευταία στιγμή ο Τραμπ πήρε πίσω την εντολή για στρατιωτικό χτύπημα εναντίον του Ιράν, αλλά ανακοίνωσε μια κόκκινη γραμμή: ο θάνατος έστω και ενός Αμερικανού θα σήμαινε αμέσως μια στρατιωτική απάντηση εναντίον της Τεχεράνης.
Το Ιράν σήκωσε και άλλο τον πήχη των προκλήσεων εξαπολύοντας επιθέσεις εναντίον πετρελαϊκών εγκαταστάσεων στη Σαουδική Αραβία. Οι Αμερικανοί μετακίνησαν δυνάμεις τους στη Σ. Αραβία, αλλά για ακόμη μια φορά δεν αντέδρασαν.
Παρά τις επιθέσεις, που δοκίμαζαν την υπομονή των Αμερικανών, οι Ιρανοί ήταν σίγουροι πως ο Τραμπ δεν ήθελε πόλεμο, και δεν είχαν άδικο. Το πιθανό χάος που θα προκληθεί στη Μέση Ανατολή δεν συμφέρει τις ΗΠΑ, οι οποίες, μέχρι στιγμής, ελέγχουν την κατάσταση.
Οι Ιρανοί δεν μπορούν να τρέφουν άλλες ψευδαισθήσεις για το πώς ο Τραμπ μπορεί να απαντήσει σε προκλήσεις με δυσανάλογο τρόπο και οι ΗΠΑ πρέπει να ζυγίσουν πολύ καλά τις επιπτώσεις των απειλών τους. Το μόνο σίγουρο είναι πως μία σύρραξη στη Μέση Ανατολή θα είχε δύο μεγάλους χαμένους…
Με πληροφορίες από: The National Interest / NY Times / DW
