Στενεύουν τα περιθώρια για το Πολεμικό Ναυτικό: Άμεση η ανάγκη για καινούργια υποβρύχια

*Του Κώστα Σαρικά

Αν και αναμενόμενος ο παροπλισμός του υποβρυχίου S-112 «ΤΡΙΤΩΝ», καθώς συμπλήρωσε 53 χρόνια υπηρεσίας στο Πολεμικό Ναυτικό, προκαλεί έντονο προβληματισμό.

Και αυτό γιατί ο στόλος των υποβρυχίων ήδη μειώθηκε στα εννέα, ενώ τα επόμενα χρόνια αναμένεται να αποσυρθούν ακόμα τρία υποβρύχια κλάσης «ΠΟΣΕΙΔΩΝ», αλλά και το «ΝΗΡΕΥΣ», το τελευταίο κλάσης «ΓΛΑΥΚΟΣ».

Όλα άνω των 45 ετών, με ότι αυτό συνεπάγεται τόσο για την κατάσταση στην οποία βρίσκονται, παρά την συνεχή συντήρηση από τα Στελέχη του Πολεμικού Ναυτικού, όσο κυρίως για τις εξαιρετικά περιορισμένες επιχειρησιακές τους δυνατότητες στο σύγχρονο περιβάλλον απειλών.

Πόσο μάλλον όταν ο ανθυποβρυχιακός πόλεμος έχει περάσει σε άλλο επίπεδο, με την κατασκευή πανίσχυρών τελευταίας τεχνολογίας υποβρυχίων, Μονάδων Επιφανείας με σύγχρονους αισθητήρες και εναέριων μέσων που διαθέτουν βυθιζόμενα sonar, sonobuoys και τορπίλες υψηλής αποτελεσματικότητας.

Ο κίνδυνος να περιοριστεί το Πολεμικό Ναυτικό σε πέντε υποβρύχια είναι κάτι παραπάνω από ορατός, με δεδομένο ότι μόνο τα τέσσερα υποβρύχια κλάσης «ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΗΣ» μπορούν να προσφέρουν για αρκετές δεκαετίες ακόμη, μαζί με το εκσυγχρονισμένο «ΩΚΕΑΝΟΣ», το οποίο πάντως δεν διαθέτει ανάλογη τεχνολογία.

Την ίδια ώρα, το τουρκικό ναυτικό έχει ήδη εντάξει στον υποβρύχιο στόλο του το S-330 «PIRI REIS», ετοιμάζεται να παραλάβει το δεύτερο της ίδιας κλάσης S-331 «HIZIR REIS», το οποίο ολοκληρώνει τις θαλάσσιες δοκιμές, ενώ το S-332 «MURAT REIS» βρίσκεται ήδη στην dry dock δεξαμενή. Σύμφωνα με τον σχεδιασμό, έως το 2029 θα έχει παραλάβει και τα έξι υποβρύχια «214».

Ενδεικτικό της προόδου στο τουρκικό πρόγραμμα είναι σχετικό ντοκιμαντέρ που προβλήθηκε στο δίκτυο TRT World. Πρόθεση των γειτόνων είναι να διατηρούν σταθερή «οροφή» τουλάχιστον 15 υποβρυχίων, τα οποία θα αποτελούνται από συνδυασμό καινούργιων, όπως τα «214», αναβαθμισμένων όπως τα κλάσης «PREVEZE», αλλά και υποβρυχίων εικοσαετίας με σημαντικές δυνατότητες όπως τα κλάσης «GUR».

Παράλληλα, ο μακροπρόθεσμος σχεδιασμός τους προβλέπει ναυπήγηση υποβρυχίων εγχώριας κατασκευής «MILDEM». Η τουρκική αμυντική βιομηχανία ήδη έχει κατασκευάσει τορπίλες βαρέως τύπου ΑΚΥΑ, αντιπλοϊκούς πυραύλους ATMACA και πυραύλους κατά χερσαίων στόχων GEZGİN.

Οι εξελίξεις καταδεικνύουν ότι το Πολεμικό Ναυτικό τα επόμενα χρόνια καλείται σε αγώνα δρόμου προκειμένου να διατηρήσει την ισορροπία δυνάμεων, αλλά και το ποιοτικό πλεονέκτημα που απέκτησε με την απόκτηση των τεσσάρων υποβρυχίων κλάσης «ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΗΣ» δεκαπέντε χρόνια πριν από τους γείτονες.

Έντονη κινητικότητα παρατηρείται σχετικά με το πρόγραμμα εκσυγχρονισμού των «214», με τις πληροφορίες του OnAlert.gr να αναφέρουν ότι στόχος είναι να υπογραφεί η σχετική σύμβαση εντός του 2026 και μάλιστα όσο συντομότερα γίνεται προκειμένου να αρχίσουν οι εργασίες. Οι συζητήσεις με τους κατασκευαστές Γερμανούς, οι οποίοι θα αναλάβουν τον εκσυγχρονισμό, βρίσκονται σε προχωρημένο επίπεδο και ήδη αναζητούνται τα ναυπηγεία στα οποία θα πραγματοποιηθούν οι εργασίες, με τα Ναυπηγεία Σκαραμαγκά να έχουν σαφές πλεονέκτημα.

Ο σχεδιασμός προβλέπει τον εξοπλισμό με τελευταίας τεχνολογίας συστήματα αρχίζοντας από τα ηλεκτρονικά, ενώ θα αντικατασταθεί τόσο το περισκόπιο όσο και οι μπαταρίες με νέου τύπου, οι οποίες θα δίνουν δυνατότητα επιπλέον αθόρυβης παραμονής στο βυθό.

Όμως, ακόμα και εάν ο προγραμματισμός για τον εκσυγχρονισμό των υποβρυχίων κλάσης «ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΗΣ» υλοποιηθεί εντός χρονοδιαγράμματος, δεν αρκεί προκειμένου να διατηρηθεί το αξιόμαχο του υποβρύχιου στόλου. Η απόκτηση τουλάχιστον τεσσάρων καινούργιων υποβρυχίων βρίσκονται εντός του Μακροπρόθεσμου Προγραμματισμού Αμυντικών Εξοπλισμών.

Ωστόσο, έως τώρα οι επαφές βρίσκονται ακόμη σε διερευνητικό επίπεδο με Γάλλους, Γερμανούς και Σουηδούς και δεν αναμένεται σύντομα να ληφθούν αποφάσεις. Το μεγάλο χρονικό διάστημα για την κατασκευή ενός υποβρυχίου αποτελεί παράμετρο, την οποία γνωρίζει άριστα το Ναυτικό Επιτελείο. Στην εξίσωση θα πρέπει να προστεθεί και το προαπαιτούμενο για συμμετοχή της εγχώριας αμυντικής βιομηχανίας, ειδικά σε τέτοιου μεγέθους εξοπλιστικό πρόγραμμα.