Τα σχέδια της Γαλλίας και της Γερμανίας να κατασκευάσουν από κοινού το ευρωπαϊκό μαχητικό νέας γενιάς, στο πλαίσιο του προγράμματος FCAS (Future Combat Air System), φαίνεται να «ναυαγούν». Ωστόσο, δεν θέλουν να εγκαταλείψουν εντελώς τη συνεργασία τους, εστιάζοντας σε ένα σύστημα διοίκησης και ελέγχου μάχης (combat cloud).
Σύμφωνα με σημερινό (17.11.2025) δημοσίευμα των Financial Times, η Γερμανία και η Γαλλία συζητούν τη μείωση του έργου FCAS, ύψους 100 δισεκατομμυρίων ευρώ, που προορίζεται να αντικαταστήσει τα μαχητικά Rafale και Eurofighter από την δεκαετία του 2040.
Η γαλλική Dassault και η γερμανική Airbus έχουν ηγηθεί η καθεμία σε διαφορετικά μέρη του προγράμματος, που προβλέπει ένα συνολικό σύστημα αεροπορικής μάχης, συμπεριλαμβανομένου του μαχητικού αεροσκάφους έκτης γενιάς NGF (Next Generation Fighter) και μη επανδρωμένα αεροσκάφη. Ωστόσο, οι δύο εταιρείες, εδώ και καιρό, διαφωνούν για τον τρόπο κατασκευής του μαχητικού, ειδικά όσον αφορά την κατανομή της εργασίας, την επιλογή προμηθευτών και τον έλεγχο του σχεδιασμού.
Η εγκατάλειψη των σχεδίων για την κοινή κατασκευή του νέου μαχητικού θα αποτελέσει πλήγμα στις προσπάθειες της Ευρωπαϊκής Ένωσης να αυξήσει την αμυντική συνεργασία μεταξύ των μελών της και την απεξάρτησή της από τα αμερικανικά όπλα.
Η εβδομάδα αυτή αναμένεται να είναι κρίσιμη, καθώς τόσο οι υπουργοί Άμυνας της Γερμανίας και της Γαλλίας όσο και οι ηγέτες των δύο χωρών αναμένεται να έχουν συνομιλίες για το θέμα. Ο Γερμανός καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς και ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν σκοπεύουν να αποφασίσουν μέχρι το τέλος του έτους εάν θα προχωρήσουν με το έργο ή θα ακολουθήσουν μια εναλλακτική προσέγγιση.
Κοινό σύστημα διοίκησης και ελέγχου για όλα τα ευρωπαϊκά μαχητικά
Σύμφωνα με το δημοσίευμα των Financial Times, αξιωματούχοι από τη Γαλλία και τη Γερμανία δήλωσαν ότι η εγκατάλειψη των σχεδίων για την κατασκευή ενός νέου μαχητικού θα επέτρεπε στο έργο να επικεντρωθεί στην ανάπτυξη ενός συστήματος διοίκησης και ελέγχου μάχης (combat cloud), που θα συνδέει τα μαχητικά αεροσκάφη και τους πιλότους τους με αισθητήρες, ραντάρ, drones και συστήματα διοίκησης σε ξηρά και θάλασσα.
Η ιδέα της δημιουργίας του combat cloud είναι ήδη ένας πυλώνας του προγράμματος FCAS.
Χωρίς τις διαφωνίες για την κατασκευή του μαχητικού, η εστίαση στο combat cloud θα επιτρέψει στις χώρες να συνεχίσουν κάποια μορφή συνεργασίας, δήλωσαν οι αξιωματούχοι. Προειδοποίησαν, ωστόσο, ότι δεν έχει ακόμη ληφθεί καμία απόφαση.
Το combat cloud, το οποίο στοχεύει στην ενίσχυση των δυνατοτήτων των ευρωπαϊκών δυνάμεων χρησιμοποιώντας τεχνητή νοημοσύνη για την ταχεία επεξεργασία μεγάλου όγκου δεδομένων, είναι μια συνεργασία μεταξύ της Airbus, της γαλλικής Thales και της ισπανικής Indra.
«Μπορούμε να έχουμε διαφορετικά μαχητικά στην Ευρώπη, αλλά χρειαζόμαστε ένα σύστημα cloud για όλα αυτά», δήλωσε αξιωματούχος στους FT.
«Όλα τα άλλα στοιχεία του FCAS λειτουργούν καλά. Γιατί να σταματήσουμε να το κάνουμε αυτό; Δεν υπάρχει λόγος να καταρρεύσει εντελώς το FCAS – υπάρχει ανάγκη για ένα σύστημα διοίκησης και ελέγχου», δήλωσε μια δεύτερη πηγή.
Μια τρίτη πηγή τόνισε ότι χωρίς το μαχητικό, η κατασκευή του combat cloud μπορεί να ολοκληρωθεί νωρίτερα από το τρέχον χρονοδιάγραμμα, δηλαδή ήδη από το 2030.
«Χρειάζεστε ένα σύστημα που να είναι ανεξάρτητο από το αμερικανικό σύστημα. Πολλοί Ευρωπαίοι σκέφτονται ότι μπορεί να υπάρξουν καταστάσεις στις οποίες θα είμαστε μόνοι χωρίς τους Αμερικανούς», πρόσθεσε η πηγή.
Καθυστερήσεις και διαμάχες
Το πρόγραμμα FCAS, που ξεκίνησε το 2017, έχει αντιμετωπίσει πολλές καθυστερήσεις και εσωτερικές διαμάχες σχετικά με την κατανομή εργασίας και τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας μεταξύ Γαλλίας και Γερμανίας και των βιομηχανιών τους.
Η γερμανική Airbus κατηγόρησε την Dassault ότι εμπόδισε την επόμενη φάση του προγράμματος, επιδιώκοντας την αποκλειστική ηγεσία του έργου. Η γαλλική εταιρεία φέρεται να έχει απαιτήσει μερίδιο εργασίας περίπου 80%. «Μπορούμε να το κάνουμε και μόνοι μας», είχε δηλώσει χαρακτηριστικά ο CEO της Dassault, Έρικ Τραπιέ, με την Airbus να απαντά: «Αν δεν είναι ευχαριστημένοι, είναι ελεύθεροι να αποχωρήσουν».
Οι επιλογές που εξετάζονται είναι ή να τερματιστεί πλήρως το πρόγραμμα, είτε να κρατήσουν μόνο τα στοιχεία που μπορούν να προχωρήσουν. Πάντως, το μαχητικό έκτης γενιάς ΝGF φαίνεται πως δεν θα προχωρήσει.
Πηγή: Reuters / Φωτογραφία αρχείου Reuters
